Witaminy pełnią różnorodne funkcje biochemiczne. Stanowią niezbędny element prawidłowego funkcjonowania organizmu i mają ogromne znaczenie dla zdrowia. Istnieje trzynaście podstawowych witamin - każda z nich ma unikalną aktywność, ale wszystkie są równie ważne. Wśród nich znajdują się witaminy K2 i D3, które z pewnością zasługują na uwagę - choć póki co wydają się niedoceniane. Co warto wiedzieć o ich działaniu?
Witamina K2 - co to jest?
Witamina K2 (menachinon) to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy witamin K rozpuszczalnych w tłuszczach. Wytwarzany jest przez bakterie jelitowe, nie wiadomo jednak, jaka ilość związku dostaje się do ustroju człowieka.
Choć lekarze jasno wskazują na prozdrowotne znaczenie witamin z grupy K, nadal brakuje dokładnych i konkretnych wytycznych dotyczących K2. Biorąc pod uwagę zalecenia światowe, człowiek powinien suplementować witaminę w dawce 100 - 200 mikrogramów na dobę, co stanowi optymalne i skuteczne stężenie.
Czy to ważne? Niedobór witaminy K2 sprzyja rozwojowi osteoporozy (i jej następstw), może zwiększać częstość incydentów sercowo - naczyniowych oraz ryzyko wystąpienia chorób układu nerwowego.
Witamina K2 - właściwości
Witamina K2 posiada unikalne właściwości. Najistotniejszy wydaje się wpływ menachinonu na metabolizm kości - jest bowiem wielokierunkowy i złożony. Ma charakter bezpośredni - stymuluje osteoblastogenezę, czyli proces powstawania komórek kostnych (hamuje też ich dojrzewanie i różnicowanie). Działanie pośrednie dotyczy karboksylacji białek, które umożliwiają wiązanie jonów wapnia - ważnego składnika w przemianach tkanki kostnej.
Związki z grupy K znane są przede wszystkim ze swojej roli w procesach krzepnięcia krwi. Menachinon zmniejsza dodatkowo ryzyko zwapnienia tętnic i chroni przed rozwojem chorób układ krążenia. Witamina K2 wykazuje właściwości przeciwzapalne, zapobiega spadkowi mineralizacji tkanki kostnej i redukuje częstość występowania złamań.
Witamina K2 ma potencjalne działanie przeciwnowotorowe - jak wykazały wstępne badania, skutecznie hamuje wzrost i inwazyjność różnych komórek rakowych.
Witamina K2 - zastosowanie
Witamina K2 stanowi element profilaktyki i leczenia osteoporozy, ponieważ poprawia mineralną gęstość kości. Menachinon ma też zastosowanie ochronne - jest bowiem aktywatorem enzymów biorących udział w procesach dotyczących komórek układu nerwowego, a jak powszechnie wiadomo, ich zaburzenia stwierdza się w przebiegu chorób neurodegradacyjnych.
Witamina K2 hamuje degranulację komórek tucznych, co może istotnie złagodzić przebieg astmy i alergii. Stosowana regularnie zmniejsza też ryzyko śmierci z przyczyn sercowo - naczyniowych.
Co to jest K2 MK7?
Witamina K2 występuje w kilku formach, które różnią się od siebie liczbą nienasyconych grup izoprenowych w obrębie łańcucha bocznego. Mieszczą się w przedziale od 4 (MK4) do 10 (MK10) - poszczególne cyfry oznaczają inną budowę chemiczną, a więc także właściwości i wchłanialność.
K2 MK7 wyróżnia się szczególną strukturą - charakteryzuje ją duża biodostępność, czyli silna aktywność biologiczna (szczególnie w porównaniu z innymi formami witaminy K) i korzystna farmakokinetyka. Znajduje się w składzie popularnej japońskiej potrawy natto, która jest jednym z najbogatszych źródeł witaminy K2 (1mg/100g produktu).
Witamina K2 w produktach spożywczych
Witamina K2 występuje naturalnie w kilku produktach, są to głównie:
- żywność fermentowana (zsiadłe mleko, kapusta kiszona)
- przetwory mleczne (sery, twarogi, masło)
- mięso (drób i wołowina)
- produkty pochodzenia zwierzęcego (jajka)
Niestety, poziom wchłanialności witaminy K2 z pożywienia nie jest znany, stąd wskazania do suplementacji. Dodatkową podaż powinny rozważyć osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia układu pokarmowego (szczególnie jelit), poddawane długotrwałej kuracji antybiotykami i osoby starsze.
Witamina D3 - co to jest?
Witamina D3 (cholekalcyferol) to organiczny związek chemiczny rozpuszczalny w tłuszczach, należy do grupy witamin D. Głównym źródłem pozyskiwania jest synteza skórna zachodząca pod wpływem promieniowania ultrafioletowego UVB (proces pokrywa 80% - 90% zapotrzebowania). Niestety, niedobór witaminy D3 zdarza się bardzo często, szczególnie w okresie jesienno - zimowym.
Niska podaż cholekalcyferolu przyczynia się do powstania wielu problemów zdrowotnych do których można zaliczyć:
- schorzenia autoimmunologiczne
- zaburzenia sercowo - naczyniowe
- nawracające infekcje
- osteoporozę
- otyłość
Witamina D3 - właściwości
Witamina D3 wpływa na wiele ważnych funkcji organizmu. Bierze udział w procesie budowy kości - odpowiada za mineralizację i prawidłowy rozwój układu kostnego, usprawnia działanie układu mięśniowego. Wykazuje właściwości immunomodulujące, ma supresyjny wpływ na wytwarzanie mediatorów stanu zapalnego.
Witamina D3 chroni ośrodkowy układ nerwowy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i reguluje gospodarkę wapniowo - fosforanową. Wpływa także na zdolność do efektywnej regeneracji wątroby, bierze udział w regulacji wzrostu i różnicowaniu komórek i tkanek organizmu.
Witamina D3 - zastosowanie
Witamina D3 stosowana jest często w przypadku chorób i zwyrodnień układu kostnego (osteoporoza, podatność na złamania), problemów przyzębia czy zaburzeń ze strony układu pokarmowego (np. częste biegunki). Związek umożliwia prawidłowe wchłanianie wapnia i fosforu, zapobiega powstawaniu zwapnień w narządach miąższowych.
Cholekalcyferol sprawdzi się również w przypadku nawracających infekcji - reguluje prawidłowy przebieg odpowiedzi immunologicznej.
Witamina D3 w produktach spożywczych
Niewiele produktów spożywczych zawiera naturalnie duże ilości witaminy D3. Na liście znajdują się przede wszystkim:
- ryby (węgorz, śledź, łosoś, sardynki, makrela)
- przetwory mleczne (ser, mleko krowie)
- mięso drobiowe
- żółtka jaj
Na domiar złego, nawet odpowiednio zbilansowana dieta dostarcza ilości witaminy na poziomie ok. 20% dziennego zapotrzebowania.
Witaminy K2 + D3 - dlaczego warto stosować je razem?
Witamina K2 i D3 występują często razem, jako kompleksowy suplement diety. Połączenie nie jest przypadkowe. Chociaż może się wydawać, że właściwości związków są podobne, najsilniejszy wpływ na organizm ma zastosowanie kolektywne. Naukowcy nazywają zjawisko efektem synergicznym (wzmocnienie działania i skuteczności kilku substancji gdy występują razem w danym środowisku).
Mechanizm działania nie jest taki skomplikowany. Pod wpływem witaminy K osteoblasty (komórki tworzące kości) wydzielają białko - osteokalcynę. Do prawidłowej syntezy osteokalcyny niezbędne jest jednak odpowiednie stężenie witaminy D3, ponieważ bardzo dobrze wiąże wapń - budulec kości.
Witaminy K2 + D3 - działanie
Witaminy K2 i D3 są niezbędne, by organizm mógł prawidłowo funkcjonować. Jak pokazują badania, związki stosowane łącznie wykazują wiele (o ile nie najwięcej) zalet. Jedną z ważniejszych wydaje się wpływ na zmniejszenie kalcyfikacji ścian naczyniowych, co obserwuje się w czasie suplementacji związków pojedynczo.
To bardzo istotne, ponieważ zwapnienie tętnic, stanowi poważne schorzenie, które wiąże się ze zmniejszeniem przepływu krwi i niedrożnością, a to może doprowadzić do incydentów sercowo - naczyniowych lub choroby tętnic obwodowych.
Witaminy K2 + D3 - wpływ na organizm
Witaminy K2 i D3 są bardzo cenne osobno - indywidualne korzyści pojedynczych związków mają duży (i dobry) wpływ na organizm. Wspierają zdrowie kości i układu krążenia - oczyszczają tętnice i żyły, uszczelniają naczynia krwionośne. Kompleksowy suplement zwiększa odporność, ułatwia wchłanianie wapnia i wzmacnia trwałość masy kostnej.
Witaminy K2 + D3 - kiedy stosować?
Istnieje kilka wskazań do stosowania witamin K2 i D3, należą do nich zaburzenia struktury kości, podatność na złamania, dysfunkcje w obrębie serca i naczyń krwionośnych czy przewlekłe choroby nerek (które zaburzają gospodarkę wapniowo - fosforanową).
Prawda jest jednak banalna - witaminy warto stosować profilaktycznie. Dane pokazują, że w przypadku K2 i D3 występują znaczne niedobory, wynikające z ograniczonej dostępności witamin w formie naturalnej.
Choć interakcja pomiędzy witaminami K2 i D3 nie została jeszcze do końca poznana i wyjaśniona, nie ulega wątpliwości, że odpowiedni poziom tych związków w organizmie jest bardzo ważny dla zachowania zdrowia. Nie sposób bagatelizować także indywidualnych właściwości, które wykazują naprawdę szerokie zastosowanie terapeutyczne. Razem czy osobno - witaminy K2 i D3 mogą skutecznie rozwiązać wiele problemów.
"Właściwości biologiczne kalcytriolu i jego nowych analogów - potencjalne zastosowania terapeutyczne" - M. Pełczyńska, I. Jaroszewicz, M. Świtalska, A. Opolski, Laboratorium Doświadczalnej Terapii Przeciwnowotworowej, Zakład Onkologii Doświadczalnej Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN im. L. Hirszfelda we Wrocławiu, Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
"Wpływ niedoboru witaminy D3 na poziom nasilenia objawów depresyjnych. Przegląd aktualnych badań" - B. Stefanowski, A. Antosik-Wójcińska, Ł. Święcicki, Oddział Chorób Afektywnych, II Klinika Psychiatryczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa
"Witamina K - kontrowersje" - B. Dubiel-Braszczok, A. Kruszec-Żytniewska, P. Kotyla, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii, Wydział Lekarski w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Odział Onkologii, Szpital Kliniczny nr 7. Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Oddział Chorób Wewnętrznych, Szpital Miejski nr 5 w Sosnowcu
"Rola witaminy K2 w metabolizmie kostnym" - B. Rawski, czasipismo medyczne Forum Medycyny Rodzinnej
"Rola witaminy K w metabolizmie kości i innych procesach patofizjologicznych - znaczenie profilaktyczne i terapeutyczne" - E. J. Kucharz, M. Stajszczyk, A. Kotulska, M. Brzosko, P. Leszczyński, K. Pawlak-Bus, W. Samborski, P. Wiland, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Reumatologii i Immunologii Klinicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Oddzial Reumatologii i Chorób Autoimmunologicznych Śląskiego Centrum Reumatologi, Rehabilitacji i Zapobiegania Niepełnosprawności w Ustroniu, Klinika Reumatologi, Chorób Wewnętrznych i Geriatrii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Katedra Reumatologi i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Oddział Reumatologii i Osteoporozy Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. Jozefa Strusia w Poznaniu, Katedra Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Ortopedyczno-Rehabilitacyiny Szpital Kliniczny im. Wiktora Degi w Poznaniu, Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
"Witamina D3 – fundamentalny komponent zdrowia człowieka oraz potencjalny suplement w zapobieganiu i terapii COVID-19" - K. Sawicki, W. Skawiński, Zakład Biologii Molekularnej i Badań Translacyjnych, Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie
"Witamina D - rola i znaczenie dla człowieka" - A. Zaborska, J. Krol, A. Brodziak, Katedra Towaroznawstwa i Przetwórstwa Surowców Zwierzęcych, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Hodowli i Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie,
"Rola witaminy D3 w chorobach neurodegeneracyjnych" - N. Biedrzycki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński
Comments (0)