Indywidualne korzyści czy synergia działania - jak stosować witaminy K2 i D3?

Witaminy pełnią różnorodne funkcje biochemiczne. Stanowią niezbędny element prawidłowego funkcjonowania organizmu i mają ogromne znaczenie dla zdrowia. Istnieje trzynaście podstawowych witamin - każda z nich ma unikalną aktywność, ale wszystkie są równie ważne. Wśród nich znajdują się witaminy K₂ i D₃, które z pewnością zasługują na uwagę - choć póki co wydają się niedoceniane. Co warto wiedzieć o ich działaniu?

Witamina K₂ - co to jest?

Witamina K₂ (menachinon) to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy witamin K rozpuszczalnych w tłuszczach. Wytwarzany jest przez bakterie jelitowe, nie wiadomo jednak, jaka ilość związku dostaje się do ustroju człowieka.

Choć lekarze jasno wskazują na prozdrowotne znaczenie witamin z grupy K, nadal brakuje dokładnych i konkretnych wytycznych dotyczących K₂. Biorąc pod uwagę zalecenia światowe, człowiek powinien suplementować witaminę w dawce 100 - 200 mikrogramów na dobę, co stanowi optymalne i skuteczne stężenie.

Czy to ważne? Niedobór witaminy K₂ sprzyja rozwojowi osteoporozy (i jej następstw), może zwiększać częstość incydentów sercowo - naczyniowych oraz ryzyko wystąpienia chorób układu nerwowego. 

Witamina K₂ - właściwości

Witamina K₂ posiada unikalne właściwości. Najistotniejszy wydaje się wpływ menachinonu na metabolizm kości - jest bowiem wielokierunkowy i złożony. Ma charakter bezpośredni - stymuluje osteoblastogenezę, czyli proces powstawania komórek kostnych (hamuje też ich dojrzewanie i różnicowanie). Działanie pośrednie dotyczy karboksylacji białek, które umożliwiają wiązanie jonów wapnia - ważnego składnika w przemianach tkanki kostnej.  

Związki z grupy K znane są przede wszystkim ze swojej roli w procesach krzepnięcia krwi. Menachinon zmniejsza dodatkowo ryzyko zwapnienia tętnic i chroni przed rozwojem chorób układ krążenia. Witamina K₂ wykazuje właściwości przeciwzapalne, zapobiega spadkowi mineralizacji tkanki kostnej i redukuje częstość występowania złamań.  

Witamina K₂ ma potencjalne działanie przeciwnowotorowe - jak wykazały wstępne badania, skutecznie hamuje wzrost i inwazyjność różnych komórek rakowych.

Witamina K₂ - zastosowanie

Witamina K₂ stanowi element profilaktyki i leczenia osteoporozy, ponieważ poprawia mineralną gęstość kości. Menachinon ma też zastosowanie ochronne - jest bowiem aktywatorem enzymów biorących udział w procesach dotyczących komórek układu nerwowego, a jak powszechnie wiadomo, ich zaburzenia stwierdza się w przebiegu chorób neurodegradacyjnych.

Witamina K₂ hamuje degranulację komórek tucznych, co może istotnie złagodzić przebieg astmy i alergii. Stosowana regularnie zmniejsza też ryzyko śmierci z przyczyn sercowo - naczyniowych.

Co to jest K₂ MK7? 

Witamina K₂ występuje w kilku formach, które różnią się od siebie liczbą nienasyconych grup izoprenowych w obrębie łańcucha bocznego. Mieszczą się w przedziale od 4 (MK4) do 10 (MK10) - poszczególne cyfry oznaczają inną budowę chemiczną, a więc także właściwości i wchłanialność. 

K₂ MK7 wyróżnia się szczególną strukturą - charakteryzuje ją duża biodostępność, czyli silna aktywność biologiczna (szczególnie w porównaniu z innymi formami witaminy K) i korzystna farmakokinetyka. Znajduje się w składzie popularnej japońskiej potrawy natto, która jest jednym z najbogatszych źródeł witaminy K₂ (1mg/100g produktu).

Witamina K₂ w produktach spożywczych

Witamina K₂ występuje naturalnie w kilku produktach, są to głównie:

• żywność fermentowana (zsiadłe mleko, kapusta kiszona)
• przetwory mleczne (sery, twarogi, masło)
• mięso (drób i wołowina)
• produkty pochodzenia zwierzęcego (jajka)

Niestety, poziom wchłanialności witaminy K₂ z pożywienia nie jest znany, stąd wskazania do suplementacji. Dodatkową podaż powinny rozważyć osoby cierpiące na przewlekłe schorzenia układu pokarmowego (szczególnie jelit), poddawane długotrwałej kuracji antybiotykami i osoby starsze. 

Witamina D₃ - co to jest?

Witamina D₃ (cholekalcyferol) to organiczny związek chemiczny rozpuszczalny w tłuszczach, należy do grupy witamin D. Głównym źródłem pozyskiwania jest synteza skórna zachodząca pod wpływem promieniowania ultrafioletowego UVB (proces pokrywa 80% - 90% zapotrzebowania). Niestety, niedobór witaminy D₃ zdarza się bardzo często, szczególnie w okresie jesienno - zimowym. 

Niska podaż cholekalcyferolu przyczynia się do powstania wielu problemów zdrowotnych do których można zaliczyć:

• schorzenia autoimmunologiczne
• zaburzenia sercowo - naczyniowe
• nawracające infekcje
• osteoporozę
• otyłość

Witamina D₃ - właściwości

Witamina D₃ wpływa na wiele ważnych funkcji organizmu. Bierze udział w procesie budowy kości - odpowiada za mineralizację i prawidłowy rozwój układu kostnego, usprawnia działanie układu mięśniowego. Wykazuje właściwości immunomodulujące, ma supresyjny wpływ na wytwarzanie mediatorów stanu zapalnego. 

Witamina D₃ chroni ośrodkowy układ nerwowy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i reguluje gospodarkę wapniowo - fosforanową. Wpływa także na zdolność do efektywnej regeneracji wątroby, bierze udział w regulacji wzrostu i różnicowaniu komórek i tkanek organizmu.

Witamina D₃ - zastosowanie

Witamina D₃ stosowana jest często w przypadku chorób i zwyrodnień układu kostnego (osteoporoza, podatność na złamania), problemów przyzębia czy zaburzeń ze strony układu pokarmowego (np. częste biegunki). Związek umożliwia prawidłowe wchłanianie wapnia i fosforu, zapobiega powstawaniu zwapnień w narządach miąższowych. 

Cholekalcyferol sprawdzi się również w przypadku nawracających infekcji - reguluje prawidłowy przebieg odpowiedzi immunologicznej. 

Witamina D₃ w produktach spożywczych

Niewiele produktów spożywczych zawiera naturalnie duże ilości witaminy D₃. Na liście znajdują się przede wszystkim:

• ryby (węgorz, śledź, łosoś, sardynki, makrela)
• przetwory mleczne (ser, mleko krowie)
• mięso drobiowe
• żółtka jaj

Na domiar złego, nawet odpowiednio zbilansowana dieta dostarcza ilości witaminy na poziomie ok. 20% dziennego zapotrzebowania.