Witamina B1 inaczej zwana tiaminą to związek, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, a tym samym powinien być składnikiem codziennej diety. Ma on przede wszystkim wpływ na pracę układu sercowo-naczyniowego i nerwowego. Ponadto codzienna dawka tiaminy wspiera nasz układ odpornościowy. Poniżej dowiesz się między innymi, jakie produkty są najlepszym źródłem drogocennej witaminy B1 oraz jakie skutki może wywołać jej niedobór.
Witamina B1 i jej występowanie
Na początku należy wspomnieć, że związek zwany tiaminą został odkryty już w XIX wieku. W 1911 roku po raz pierwszy wyodrębnił ją polski biochemik Kazimierz Funk, poprzez proces wyizolowania z otrąb ryżu związek, nazwany przez niego witaminą, czyli aminą, która jest niezbędna do życia. Kolejne badania wykonana w latach 30. Pozwoliły one wyodrębnić czystą substancję w postaci witaminy B1, która ówcześnie zapobiegała rozwojowi choroby beri-beri.
Dziś tiamina występuje w wielu produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Najlepszymi źródłami witaminy B1 są suche nasiona roślin strączkowych oraz produkty zbożowe. Ponadto znajdziemy ją w podrobach, rybach, wieprzowinie, soczewicy, kaszy oraz tapioce. W mniejszej ilości występuje również w warzywach, mleku, owocach oraz jogurtach.
Poniższa tabela przedstawia zawartość witaminy B1 w poszczególnych pokarmach.
Zawartość tiaminy w 100 g produktu | Produkty spożywcze |
Powyżej 1 mg | drożdże, nasiona słonecznika, soczewica, zarodki pszenne |
0,5 - 1 mg | groch, kasza jaglana, kasza gryczana, fasola biała, soja, schab wieprzowy, otręby pszenne |
0,1 - 0,5 mg | łosoś, makrela, chleb: mieszany, żytni, razowy, graham, bułki pszenne, makaron, płatki owsiane, kasza jęczmienna |
Poniżej 0,5 mg | jabłka, brzoskwinie, maliny, banany, jogurt, mleko, sery dojrzewające, karczochy |
Właściwości witaminy B1
Witamina B1 jest kluczem do dobrego samopoczucia. Odgrywa ona bardzo ważną rolę w regeneracji oraz czynnościach układu nerwowego. Dlatego też jej codzienna suplementacja zapobiega pogorszeniu się funkcji umysłowych oraz dysfunkcji nerwowych. Nic więc dziwnego, że nasze dobre samopoczucie jest również zależne od jej właściwego poziomu. Dodatkowo tiamina wykazuje właściwości naprawcze w sytuacji występowania zaburzeń wynikających z niskiego poziomu acetylocholiny. Oprócz tego tiamina wspomaga przemianę węglowodanów. Witamina B1 wykorzystywana jest przez komórki wielu narządów oraz uczestniczy w procesie oddychania międzykomórkowego. Naukowcy wykazali również, że tiamina wspomaga ochronę nerek w przypadku cukrzycy oraz przyśpiesza gojenie ran.
Tiamina a herbata
Jak powszechnie wiadomo, każdy z ludzkich organizmów jest inny oraz wykazuje różne stopnie wchłanialności witamin. Na zdolność ich wykorzystywania ma wpływ wiele czynników. Jednym z najważniejszych jest skład przyjmowanych posiłków. Należy wyraźnie wskazać, że niektóre produkty nie sprzyjają podaży witaminy B1. Jest to między innymi herbata, która spożywana w zbyt dużych ilościach przyczynia się do rozpadu witaminy wskutek działania zawartego w niej enzymu zwanego tiaminazą. Prócz herbaty takie samo działanie wykazuje kawa oraz owoce morza.
Vitaler's Witamina B12 5 mg - 60 tabletek
Tiamina a alkoholizm
Każdy z nas wie, że spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościowych ma bardzo negatywne działanie na cały organizm. W dłuższej perspektywie powoduje niedobory wielu składników, które są niezbędne do prowadzenia zdrowego stylu życia. Uzależnienie od alkoholu może prowadzić do negatywnych, trwałych i bardzo poważnych zmian w pracy wielu narządów. Badania jasno wskazują, że 30-80% osób uzależnionych od alkoholu cierpi na deficyt witaminy B1. Jej niedobór u alkoholików ma ogromny wpływ na problemy z pamięcią, bądź upośledzenie czynności ruchowych.
Suplementacja tiaminy u osób uzależnionych od alkoholu pomaga zmniejszyć ryzyko wystąpienia zespołu Wernickiego-Korsakowa, który jest zaburzeniem neurologicznym powodującym mimowolne ruchy mięśni, kłopoty z chodzeniem, apatię oraz uszkodzenie nerwów. Ponadto badania wykazały, że podawanie zwiększonych dawek witaminy B1 pomaga zmniejszyć objawy występujące po odstawieniu alkoholu. Stąd też zaleca się ją osobom, które są w trakcie leczenia uzależnienia od alkoholu.
Niedobór witaminy B1
Nie tylko układ nerwowy i mózg cierpią z powodu deficytu tiaminy. Jest to również serce oraz inne tkanki i narządy. Warto wiedzieć, że wysokie stężenie B1 występuje również w mięśniach szkieletowych, sercu i nerkach. Niedobór tiaminy może powodować uszkodzenia nerwów obwodowych i mózgu, w tym w szczególności wzgórza i móżdżku. Dodatkowo może powodować opór naczyniowy, zmniejszenie przepływu krwi oraz rozszerzanie się serca.
Klinicznymi objawami niedoboru tiaminy mogą być m.in.:
- zapalenie okrężnicy,
- pogorszenie apetytu i szybka utrata wagi,
- biegunka,
- zapalenie bądź uszkodzenie nerwów,
- nasilające się w nocy pieczenie stóp,
- drażliwość, zmęczenie, apatia oraz zmęczenie,
- depresja,
- pogorszenie pamięci,
- bóle i skurcze nóg,
- powiększone serce,
- osłabienie mięśni.
Dawkowanie witaminy B1
Aby zapobiegać niedoborom witaminy B1, potrzebujemy 0,33 mg na każde spożyte 1000 kalorii. Niezaprzeczalnie najlepszą opcją dostarczania tiaminy do organizmu jest spożywanie odpowiednich składników spożywczych. Niestety niekiedy pomimo tego dochodzi do zbyt niskiego poziomu tej witaminy. W takiej sytuacji warto zainteresować się suplementami diety, które zawierają witaminę B1. Najczęściej są to preparaty zawierające witaminy z kompleksu B. Te najbardziej złożone składają się z witaminy B1, czyli tiaminy; witaminy B2; czyli ryboflawiny; witaminy B3 - niacyny oraz witaminy B5, B6, B12, a także innych współdziałających witamin.
Należy wskazać, że w przypadku chęci zakupu suplementów, warto postawić na preparaty wysokiej jakości, które pochodzą ze sprawdzonych źródeł. Według zaleceń specjalistów podaż suplementów powinna wyglądać następująco:
- kobiety w ciąży i karmiące piersią - od 1,4 do 1,5 mg,
- dorosłe kobiety - 1,1 mg,
- dorośli mężczyźni - 1,2 mg,
- dzieci w wieku 9-13 lat - 0,9 mg,
- dzieci w wieku 4-8 lat - 0,6 mg,
- dzieci w wieku 1-3 lat 0,5 mg,
- dzieci w wieku 7-12 miesięcy - 0,3 mg,
- dzieci poniżej 7 miesiąca życia - 0,2 mg.
W przypadku ciężkiego niedoboru podaż witaminy B1 może wynosić nawet 300 mg na dobę.
Tiamina dla kobiet w ciąży
Ciąża to okres wzmożonego zapotrzebowania na wiele mikro i makroelementów. Kobiety spodziewające się dziecka powinny przede wszystkim zwrócić uwagę na suplementację witamin z grupy B, w tym tiaminy bowiem niedobór witaminy B1 w czasie ciąży może mieć negatywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, nerwowy i przewód pokarmowy płodu.
Jarosz M, Rychlik E, Stoś K i wsp.: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. 2020.
Gawęcki J.: Witaminy. Poznań, 2002.
Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. 2008.
Orłowski W.: Nauka o chorobach wewnętrznych. Zaburzenia przemiany materii IV, 1991.
Twardosz W.: Wielka encyklopedia zdrowia. Poznań, 2002.
Comments (0)