Niacyna to związek rozpuszczalny w wodzie, należący do witamin z grupy B. Nazywana jest także witaminą PP lub witaminą B3. Jak wszystkie inne witaminy należące do grupy B, bierze udział w wielu reakcjach biochemicznych w organizmie człowieka. Wpływa przede wszystkim na poziom energii, poprawia procesy myślowe oraz działa korzystnie na skórę, paznokcie i włosy. Jej niedobory mogą być silnie odczuwalne, więc tak ważne jest, by nie dopuścić do jej niedoboru w organizmie. Jeżeli zastanawiasz się, na co pomaga niacyna i dlaczego jest tak ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, zapraszamy do zapoznania się z poniższym wpisem.
Niacyna - rola w organizmie
Niacyna pełni w organizmie ludzkim wiele bardzo ważnych funkcji. Uważa się, że niacyny potrzebujemy w swoim organizmie najwięcej spośród wszystkich witamin należących do grupy B. Niacyna jest niezbędna do funkcjonowania hormonów płciowych, gdyż bierze udział w ich syntezie. Oprócz tego witamina B3 pełni funkcję łączenia i rozkładania tłuszczów, aminokwasów oraz węglowodanów, a co więcej, umożliwia wytwarzanie energii z tych makroskładników. Oznacza to, że niacyna wpływa na nasze samopoczucie i poziom energii, bo jej niedobór objawia się przede wszystkim silnym spadkiem nastroju i zmniejszoną motywacją do działania.
Witamina B3 ma także zdolność do obniżania poziomu cholesterolu we krwi, szczególnie niekorzystnych frakcji LDL i trójglicerydów. Niacyna jest także konieczna do produkcji erytrocytów, których podstawową funkcją jest transport tlenu z płuc do wszystkich tkanek. Chroni także komórki nerwowe, odpowiadając tym samym za stan psychiczny człowieka.
Działanie niacyny na skórę
Oprócz wyżej wymienionych funkcji niacyny w organizmie, warto wspomnieć o korzystnym wpływie tej witaminy na skórę, włosy i paznokcie. Z tego powodu tak często kobiety sięgają po wszelkie suplementy zawierające niacynę. Witamina PP ma zdolność stymulacji cebulek włosów do porostu, co w efekcie skutkuje ich zagęszczeniem. Oprócz tego osoby, które dbają o odpowiedni poziom niacyny w organizmie, mogą zauważyć wzmocnienie pasm oraz ich lepszą kondycję. Oczywiście pod warunkiem, że w organizmie nie występują żadne inne niedobory witamin czy minerałów.
Kolejnym wytworem skóry, do którego poprawy kondycji przyczynia się niacyna, są paznokcie. Stosowanie suplementów z niacyną oraz spożywanie pokarmów bogatych w tę witaminę, pozwala poprawić twardość paznokci oraz zauważyć znaczną poprawę ich ogólnego stanu. Dlatego tak często zaleca się suplementację niacyną kobietom, które przez dłuższy czas poddawały się zabiegowi manicure z użyciem lakieru hybrydowego.
Witamina B3 wywiera także rewelacyjny wpływ na stan skóry, wyrównując jej koloryt, poprawiając jej ukrwienie oraz niwelując pierwsze oznaki starzenia. Jej korzystny wpływ na skórę doceniają producenci kosmetyków pielęgnacyjnych do twarzy, dodając ją do swoich produktów. W kremach czy serach niacynę znajdziemy pod nazwą niacynamid. Co ważne, może być on stosowany zarówno przez cery suche i odwonione, ale także problematyczne i tłuste, co czyni go składnikiem uniwersalnym i dedykowanym dla każdego typu cery.
Kosmetyki wzbogacone w niacynamid mają działanie przeciwzapalne, więc powinny być stałym elementem pielęgnacji cery trądzikowej, również takiej, która ma skłonności do nadmiernego wydzielania sebum. Dodatkowo niacynamid opóźnia procesy starzenia się skóry, zapobiegając tym samym powstawaniu zmarszczek i utracie sprężystości oraz elastyczności. Co więcej, witamina B3 jest zbawienna dla cer suchych i łuszczących się, gdyż ma zdolność do odbudowy warstwy hydrolipidowej naskórka.
Gdzie występuje niacyna?
Niacyna występuje w pożywieniu, lecz osoby, które pomimo spożywania produktów bogatych w tę witaminę, odczuwają jej niedobory, powinny wdrożyć dodatkową suplementację. Jest to istotne, gdyż organizm ludzki nie jest w stanie sam wyprodukować wystarczającej ilości niacyny. Warto jednak swój jadłospis układać w taki sposób, by nie dopuścić do jej zbyt niskiej podaży. Wśród produktów bogatych w niacynę wyróżniamy:
- Mięso, szczególnie drób oraz wieprzowinę,
- Ryby takie jak pstrąg, tuńczyk i markelę,
- Dynię oraz pestki dyni, idealne jako dodatek do sałatek czy zup,
- Orzechy ziemne i migdały,
- Pełnoziarniste pieczywo,
- Warzywa strączkowe, na przykład fasola,
- Tofu,
- Drożdże,
- Pszenne otręby i płatki owsiane.
Wymienione produkty są ogólnodostępne i proste w użyciu w domowych posiłkach. Jadłospis bogaty w niacynę powinien uwzględniać produkty zwierzęce, jeżeli jednak ich nie spożywamy, doskonałym zamiennikiem tych składników jest tofu lub strączki.
Witamina B3 a wątroba
Wątroba odpowiedzialna jest za usuwanie toksyn z organizmu. Działa na zasadzie filtra, wyłapując szkodliwe dla organizmu substancje i oczyszczając z nich krew, która w efekcie wolna jest od toksycznych produktów przemiany materii. Nieprawidłowy stan wątroby może powodować bolesne skurcze, utratę apetytu czy silne nudności i biegunki. Okazuje się, że dla tego organu nie bez znaczenia jest niacyna. To ona wspomaga wątrobę w wydalaniu szkodliwych substancji, takich jak na przykład alkohol. Należy jednak wspomnieć, że nadmiar witaminy PP w wątrobie może doprowadzić do jej martwicy. Dzieje się tak wtedy, kiedy jej dzienne spożycie przez dłuższy okres przekracza 35 mg w ciągu dnia.
Dawkowanie niacyny
Dawkowanie witaminy PP, jak każdej innej, zależne jest przede wszystkim od płci oraz wieku. Średnie wartości kształtują się na następującym poziomie:
- Dzieci od urodzenia do 6 miesiąca życia-2 mg na dobę,
- Dzieci do 12 miesiąca-4 mg,
- Dzieci do 3 roku życia-6 mg,
- Dzieci do 8 roku życia-8 mg,
- Dzieci do 13 roku życia-12 mg,
- Nastolatkowie do 18 roku życia-dziewczyny 14 mg, chłopcy 16 mg,
- Kobiety dorosłe-14 mg,
- Mężczyźni dorośli-16 mg,
Osobną grupą są kobiety karmiące i ciężarne, których zapotrzebowanie na niacynę jest większe w porównaniu do dorosłych kobiet aktualnie niezwiązanych z macierzyństwem. Kobiety ciężarne powinny zadbać o dostarczanie około 18 mg niacyny na dobę, a kobiety karmiące 17 mg.
Objawy niedoboru niacyny
Dostarczanie wszystkich niezbędnych witamin i minerałów warunkuje prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Nie inaczej jest także z niacyną, której zarówno nadmiar, jak i niedobór może okazać się bardzo szkodliwy dla zdrowia. Wiemy już, że nadmiar witaminy PP może prowadzić do problemów z wątrobą, powodować silne zmęczenie i podwyższać poziom cukru we krwi i złego cholesterolu. Jakie są jednak objawy niedoboru niacyny?
Pierwsze oznaki niedoboru mogą być zauważalne na skórze. Traci ona wtedy swoją sprężystość, a na jej powierzchni zaobserwować można wysypkę pigmentacyjną. Problemy mogą przysparzać także promienie słoneczne, które powodować mogą przebarwienia, praktycznie niemożliwe do usunięcia, a także wywoływać szorstkość skóry. Są to książkowe objawy pelagry, która niestety prowadzi do wielu innych poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Niedobór niacyny nie pozostaje obojętny także dla naszego przewodu pokarmowego, co rzutuje na częstotliwość wypróżnień. Przy zbyt niskiej ilości niacyny często obserwuje się nudności, biegunki lub wręcz przeciwnie, bolesne i problematyczne zaparcia.
Zbyt mała podaż witaminy PP objawia się także apatią, rozdrażnieniem, spadkiem energii i zmęczeniem, którym często towarzyszy silny ból głowy. W skrajnych przypadkach niedobór niacyny może prowadzić do stanów depresyjnych, lęków oraz problemów z pamięcią. Dlatego też tak istotne jest układanie swojego codziennego jadłospisu w taki sposób, by zawierał on w produkty bogate w niacynę.
"Witaminy rozpuszczalne w wodzie" H. Korytowska, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
"Witaminy z grupy B - naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy." A. Gryszczyńska, Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Oddział Roślin Zielarskich
"Nowoczesne połączenia składników aktywnych jako metody walki z oznakami starzenia." P. Rzepa, W. Barszcz, W. Hetman, P. Mielniczuk, W. Dalmata, Zakład Kosmetologii i Medycyny Estetycznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Comments (0)