Witaminę B5 zwaną inaczej kwasem pantotenowym odnajdziemy w każdej komórce naszego ciała. Jest on bardzo rozpowszechniony zarówno w komórkach zwierzęcych jak i roślinnych. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ jest niezbędna komórkom do przeprowadzenia ich podstawowych procesów życiowych.
Skoro jest to tak ważny dla naszego organizmu związek, to warto dowiedzieć się, czym jest, w czym go znajdziemy, jak oddziałuje na nas. W tym artykule zgłębimy te zagadnienia.
Czym jest kwas pantotenowy?
Witamina B5 jest organiczną mieszaniną różnych związków chemicznych. Oto one:
- kwas pantotenowy;
- pochodna tego kwasu zwana panteiną;
- pantenol;
- koenzym A.
Mieszanina ta jest rozpuszczalna w wodzie. W naszym organizmie jest syntetyzowana przez florę jelitową. Jest to substancja bardzo wrażliwa na czynniki zewnętrzne, najbardziej ze wszystkich witamin z grupy B. Niestety ulega zniszczeniu zarówno pod wpływem promieni słonecznych jak i temperatury.
Witaminy B5, działanie na nasz organizm
Kwas pantotenowy ma bardzo szerokie działanie na nasz organizm. Przede wszystkim wspomaga układ odpornościowy.
Wpływ na układ odpornościowy
Wykonano badania na zwierzętach, które zarażono gruźlicą. Na podstawie tych badań naukowcy dowiedli, że kwas pantotenowy zmniejsza wzrost bakterii, poprzez regulację odporności wrodzonej i odporności adaptacyjnej. Na potrzeby tego wpisu wystarczy wyjaśnić, że oba rodzaje odporności polegają na zdolności układu immunologicznego do rozróżnienia własnych, ang. self i nie własnych, ang. non-self, cząsteczek w organizmie. W tym samym badaniu wykazano, że u myszy z uszkodzonymi płucami, po otrzymaniu odpowiednich dawek witaminy B5, znacznie zmniejszył się obrzęk tego narządu. To świadczy, chociażby o silnym działaniu przeciwzapalnym tej witaminy.
Wpływ na procesy starzenia organizmu
Kolejną jej cechą jest opóźnianie starzenia się organizmu. To ma ogromne znaczenie dla wszystkich osób, które chcą jak najdłużej cieszyć się skórą bez zmarszczek, brakiem siwych włosów, brakiem piegów. Witamina ta pomaga w regeneracji tkanek, opóźnia siwienie, wzmacnia włosy, które dzięki niej są silniejsze, ciemniejsze, gładsze. Słowem, odejmuje nam lat!
Wpływ na układ nerwowy
Witamina antystresowa, tak jest nazywany kwas pantotenowy. Bierze on udział w prawidłowym działaniu układu nerwowego i produkcji hormonów przez nadnercza. W ten sposób działa na nasze emocje i poziom stresu. Wpływa na syntezę serotoniny i dopaminy, hormonów szczęścia.
Wpływ na włosy
Prawidłowy poziom witaminy B5 poprawia pigmentację włosów, ich wygląd i zmniejsza lub opóźnia siwienie. Udowodnione jest, że witamina wygładza strukturę włosa i wzmacnia ją. Dlatego też jest ona szeroko stosowana w dobrych kosmetykach do włosów, mających poprawić ich kondycję. Czyli połączenie odpowiedniej diety i odpowiednich kosmetyków, może zdecydowanie poprawić kondycję naszych włosów.
Wpływ na trądzik
Dzięki witaminie B5 poprawia się stan naszej skóry. Jak już wspomniano, witamina ta odmładza cały organizm, w tym naszą skórę. Łagodzi stany zapalne, dogłębnie nawilża skórę. Bierze udział w syntezie tłuszczów, co ma niebagatelne znaczenie w walce z nadmiernym wydzielaniem sebum. Dlatego też jest zalecana przy leczeniu trądziku.
Szeroki wpływ witaminy B5 na inne życiowe funkcje naszego organizmu
Ponadto witamina ta bierze udział w syntetyzowaniu kwasów tłuszczowych, hormonów sterydowych, witaminy A, witaminy D, hemoglobiny, cholesterolu, serotoniny i dopaminy. To pokazuje, jak szeroką rolę odgrywa ten związek w naszym organizmie i jak jego niedobory mogą mieć wiele przykrych dla nas konsekwencji.
Dla sportowców
Warto dodać dla osób aktywnych fizycznie, sportowców, że witamina B5 minimalizuje uczucie zmęczenia po treningu i pozwala szybciej się zregenerować.
Jakie są naturalne źródła kwasu pantotenowego?
Skoro witamina B5 ma tak zbawienny wpływ na nasze zdrowie, stan psychiczny i fizyczny to, w jakich produktach żywnościowych ją znajdziemy? Oto one:
- owoce morza
- drożdże, płatki drożdżowe wzbogacone witaminą B5
- żółtka jaj
- mięso drobiowe
- wątróbka
- pełnoziarniste produkty zbożowe i płatki zbożowe wzbogacone w witaminę B5
- orzeszki ziemne
- soja, a także inne rośliny strączkowe
- grzyby
- awokado
- brokuły
Należy tutaj zaznaczyć, że niebagatelną rolę odgrywają tutaj czynnik hodowli i uprawy. Mówiąc inaczej, ważne jest, jak zwierzęta hodowlane były karmione, w jaki sposób i gdzie, uprawiane były rośliny wymienione z tej listy. Dlatego trudno mówić tutaj o dokładnych liczbach, ponieważ jajko, jajku nie jest równe. Warto, by nasza dieta była urozmaicona, bogata w różne składniki pokarmowe i jednocześnie, co zaraz udowodnimy, jak najmniej przetworzona!
Niestety kwas pantotenowy należy do związków bardzo nietrwałych. Jest to najbardziej delikatna witamina z całej rodziny witamin B. Rozkłada się pod wpływem ogrzewania i mrożenia. Źle działa na nią zarówno środowisko kwaśne jak i zasadowe. Pamiętajmy o tym, kiedy dodajemy do produktu ocet, albo sodę oczyszczoną. Witamina ta jest wypłukiwana przy gotowaniu oraz przy przetwarzaniu żywności np. rozdrabnianiu jej.
Płynie z tego prosty wniosek, że aby dostarczyć ją do organizmu powinniśmy jeść jak najwięcej, jak najmniej przetworzonych produktów.
Jakie są objawy niedoborów witaminy B5
Na szczęście ta nietrwałość kwasu pantotenowego jest w pewien sposób zrekompensowana tym, że jest on dość powszechny w produktach żywnościowych. Dlatego też nie często zdarza się, że mamy jego niedobory. Są oczywiście sytuacje, kiedy jesteśmy na nie narażeni. Najczęściej niedobory tego typu obserwowane są u osób:
- w podeszłym wieku,
- alkoholików lub osób nadużywających alkoholu,
- kobiet stosujących środki antykoncepcyjne,
- osób mających problemy z zaburzeniami przewodu pokarmowego.
Jak objawiają się najczęściej te niedobory?
- Przez zaburzenia procesu trawienia,
- występowanie skurczy mięśni,
- wczesne siwienie i wypadanie włosów,
- bóle stawów połączone z ich sztywnością,
- pęknięcia naskórka w okolicach kącików ust i oczu,
- chroniczne zmęczenie,
- podatność na częste infekcje górnych dróg oddechowych.
Niestety są to objawy, które mogą wystąpić przy wielu innych niedoborach, nie tylko witaminy B5. Jednak warto wziąć je pod uwagę, kiedy próbujemy zdiagnozować u siebie przyczyny występowania któregoś z symptomów. Zwłaszcza jeśli występują u nas więcej niż dwa, trzy wymienione objawy i jesteśmy w grupie ryzyka.
Skutki nadmiaru witaminy B5
Najszybciej mówiąc, nie występują. Nie możemy przedawkować tej ważnej witaminy, jedząc naturalne produkty, ponieważ jej nadmiar jest wydalany z naszego organizmu wraz z moczem. Gdyby ktoś uparł się i przedawkował witaminę B5, suplementując ją, co jest możliwe, najprawdopodobniej nabawi się biegunki.
Jakie jest zapotrzebowanie naszego organizmu na kwas pantotenowy?
Warto podać te dane, aby uświadomić sobie nie tylko to, ile potrzebujemy tej witaminy, a przede wszystkim to, kto potrzebuje jej najwięcej. Oto zapotrzebowanie szacowane przez Instytut Żywności i Żywienia:
- niemowlęta – ok. 1,7 mg
- dzieci między 1 a 9 rokiem życia – od 2 do 4 mg
- chłopcy i dziewczęta między 10 z 18 rokiem życia – od 4 do 5 mg
- mężczyźni i kobiety – około 5 mg
- kobiety w ciąży – około 6 mg
- kobiety karmiące – około 7 mg.
Podsumowanie
Po przeczytaniu tego wpisu wiemy już, jak niebagatelne znaczenie dla naszego organizmu ma kwas pantotenowy. Pamiętajmy o tym, zwłaszcza jeśli jesteśmy w ciąży i spodziewamy się dziecka lub jeśli jesteśmy osobami w podeszłym wieku. Pamiętajmy o tym, kiedy chcemy jak najdłużej zachować zdrowie, urodę, piękny wygląd i dobry humor. Wystarczy wzbogacać nasze posiłki w produkty bogate w witaminę B5.
"Biblia witamin XXI wieku", Earl Mindell, Wydawnictwo Wiedza i Życie, 1993.
"Jak za pomocą witamin uchronić się przed chorobami", Ulrich Flicke, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, 2017.
"Jak skutecznie zlikwidować stany zapalne w organizmie", dr Will Cole, Eve Adamson, Wydawnictwo Vital, 2021.
Comments (0)