L-Karnozyna jest cząsteczką powstającą w wyniku trawienia mięsa. Odnaleźć ją można w mięśniach, mózgu i innych unerwionych tkankach zwierząt, a także ludzi. Znana ze swojej zdolności wydłużania życia, a także innych drogocennych właściwości jest obiektem wielu współczesnych badań naukowych. Co mówi o niej medycyna? Jakie zastosowanie ma karnozyna, a także, jakie korzyści możemy osiągnąć, wdrażając ją do codziennej diety?
Karnozyna – co to takiego?
Pierwszą rzeczą, którą należy wiedzieć o karnozynie jest to, że jest to dipeptyd pochodzący z mięsa. Jest to cząsteczka powstająca w wyniku naturalnego połączenia dwóch aminokwasów, którymi są:
L-histydyna
L-alanina
Karnozyna (L-Karnozyna lub L-Carnosine) występuje naturalnie w ludzkim organizmie. Możemy ją odnaleźć m.in. w sercu, mózgu i mięśniach szkieletowych. Niestety, wraz z wiekiem i wzrostem człowieka ilość karnozyny w jego organizmie maleje. Sama karnozyna została zidentyfikowana przez rosyjskiego biochemika Władimira Siergiejewicza Gulewicza pod koniec XIX wieku, gdzie została ona wyekstrahowana z mięśni ssaków.
Po początkowym odkryciu karnozyny świat nauki zapomniał o jej istnieniu aż do początku XXI wieku, kiedy to dr. Sergey Stvolinsky zajął się tą cząsteczką i odkrył jej wpływ na długość życia komórek. Od tego czasu karnozyna stała się w ostatnich latach przedmiotem szczególnego zainteresowania nauki i znalazła się w centrum licznych badań na całym świecie ujawniających jej istotne właściwości zdrowotne.
Karnozyna – w jakim pożywieniu można ją znaleźć?
Wraz z wiekiem poziom karnozyny w naszych organizmach maleje. Braki można zrekompensować w postaci niewielkich ilości karnozyny pozyskiwanych z pożywienia lub suplementów diety w postaci kapsułek. Pokarmy zawierające istotne ilości karnozyny to m.in. czerwone mięso i inne pożywienie pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej karnozyny znajdziemy w:
Kurczak i indyk – od 2 do 3 g/kg
Wołowina – ok. 6 g/kg
Wieprzowina – 3 g/kg
Oznacza to, że diety wegańskie czy wegetariańskie posiadają jej niedobór i muszą być uzupełniane tym aminokwasem w postaci suplementów diety, gdyż jego źródła w pożywieniu są wyłącznie pochodzenia zwierzęcego.
Jakie ma właściwości karnozyna?
Karnozyna została przebadana naukowo i jest zalecana jako suplement diety przeciwdziałający wszelkim rodzajom starzenia się komórek. Zapobiega tworzeniu się kwasu mlekowego, co sprzyja również regeneracji mięśni, a także działa przeciwutleniająco. Sama L-karnozyna powstaje w procesie, w którym bierze udział enzym syntetazy karnozyny, łączący aminokwasy L-alaninę i L-histydynę. Proces ten zachodzi głównie w mięśniach i mózgu i jest utrzymywany w równowadze dzięki karnizynazom, specyficznym enzymom mającym na celu inaktywację karnozyny w tkankach lub krwi.
Zwiększony poziom karnozyny w organizmie zapewnia nam większą kontrolę nad kwasicą (zaburzeniem równowagi kwasowo-zasadowej) powstającą w trakcie ćwiczeń, umożliwiając tym samym większy wysiłek i mniejsze zmęczenie. Zwiększone poziomy karnozyny działają wewnątrz komórki mięśniowej, zabezpieczając ją przed szkodliwym działaniem od środka.
Karnozyna charakteryzuje się również właściwościom poprawiającą uwalnianie wapnia i jego wrażliwości we włóknach mięśniowych. Tym samym pozytywnie wpływa na poprawę sprzężenia sygnału nerwowego i skurczu mięśni. Karnozyna odgrywa również znaczącą rolę w regulacji ciśnienia i krążenia krwi.
Co więcej, właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne karnozyny powiązane są ze zmniejszeniem stresu oksydacyjnego i ochroną wzorku, a także lepszym gojeniem i kondycją skóry. Wykazano również, iż skutecznie detoksykuje metale, takie jak cynk czy miedź. Zapobiega glikozylacji białek, co może być szczególnie przydatne u osób z wysokim poziomem glukozy we krwi.
Karnozyna a procesy starzenia i neutralizowanie wolnych rodników. Na co pomaga l-karnozyna?
L-Carnosine oferuje wiele korzyści dla organizmu ze względu na swoje różnorodne właściwości. Jak wskazaliśmy powyżej, karnozyna występuje naturalnie w wielu narządach i bierze udział w ich prawidłowym funkcjonowaniu. Może spowolnić starzenie się komórek, poprawić pracę serca, a nawet wzrok. Potencjał medyczny karnozyny może więc sprzyjać naszemu dobrostanowi w następujący sposób:
Korzyści dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego – stres oksydacyjny skraca życie, zwiększając ryzyko zawału serca i udaru mózgu. L-karnozyna może pomóc, wykazując silne działanie przeciwutleniające, zwalczając wolne rodniki i usuwając uszkodzone produkty syntezy białek. Te funkcje ochronne mogą przedłużyć naszą żywotność.
Zwalczanie zagrożeń związanych z podwyższonym poziomem glukozy – niszczące zmiany w enzymach i białkach, które są powodowane przez glukozę to główne przyczyny starzenia się i związanej z wiekiem dysfunkcji tkanek. Przyjmowanie dodatkowych ilości karnozyny w postaci diety lub suplementów zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia szkodliwych reakcji glikacji.
Potencjał przeciwnowotworowy – karnozyna jako potencjalny środek chemoprewencyjny nadal jest punktem wielu obecnych badań. Jednakże wstępne wyniki są zachęcające, ponieważ naukowcy badają właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne L-karnozyny. Wydaje się, iż związek ten pomaga blokować uszkodzenia DNA mogące prowadzić do przemian nowotworowych i przerzutów.
Ochrona mózgu przed starzeniem – mózg zawiera naturalne pokłady karnozyny, którą zmniejsza stres oksydacyjny, nitrozacyjny i glikemiczny. Prowadzi to do stanu zapalnego i sprzyjania rozwojowi np. choroby Alzheimera.
Wpływ na wzrok i oczy – zaćma jest jednym z najczęstszych powikłań cukrzycy. Ponieważ L-karnozyna jest skuteczna w walce z tą chorobą, może również pomóc w uniknięciu jej powikłań. Rzeczywiście, PTG (produkty końcowe glikacji), które powstają w jej wyniku, mogą prowadzić do postępującego pogorszenia wzroku. Karnozyna zapobiega tworzeniu się PTG i chroni przed problemami związanymi ze wzrokiem, takimi jak zaćma. Karozyna bywa także pomocna w przypadku zmętnienia ciała szklistego.
Zwiększenie energii i ogólnej witalności – wiele osób zażywających karnozynę skupia się na jej działaniu promującym znaczny wzrost codziennej energii. Rzeczywiście, karnozyna poprzez redukcję stresu oksydacyjnego, poprawę odpowiedzi pomiędzy szlakami nerwowymi i zauważalną poprawę kondycji mięśni może przyczynić się do ogólnego wzrostu dziennej energii.
Stosowanie karnozyny a autyzm – czy wspomaga leczenie?
Jedna z ważnych korzyści karnozyny wiąże się ze skutkami autyzmu u dzieci. Wykazano to w badaniu przeprowadzonym przez dr. Michaela Cheza w stanie Illinois, w którym wzięło udział 31 dzieci. Podczas gdy jedna z grup otrzymywała suplement na bazie karnozyny, druga otrzymywała placebo przez okres ośmiu tygodni.
Wyniki badań wykazały, iż osoby, które przyjmowały suplement karnozyny w tym okresie, odnotowały znaczącą poprawę w różnych testach mierzących zachowanie osób z autyzmem w porównaniu z grupą, która otrzymywała placebo. L-karnozyna może zatem nieść ze sobą znaczące korzyści dla funkcji neurologicznych organizmu u osób z autyzmem, zespołem Aspergera, ADHD i dysleksją. Działając jako znaczący neuroprzekaźnik, może również pomóc w procesach zwyrodnieniowych, neurologicznych i zaburzeniach rozwoju mózgu.
L-Karnozyna dla dzieci – czy jest bezpieczna?
Korzyści terapeutyczne karnozyny mogą być przydatne także dla dzieci. Ze względu na jej wysoką biodostępność i naturalność związek ten może być bez przeszkód podawany dzieciom. L-karnozyna dla dzieci stosowana jest przede wszystkim jako regulator procesów odpornościowych organizmu, a także w leczeniu chorób neurologicznych, schorzeń nerwowo-mięśniowych, czy jako skuteczny suplement dla dzieci z autyzmem. Substancja wpływa również na poprawny wzrost i funkcjonowanie mózgu, nerek, wątroby i serca.
Karnozyna – skutki uboczne i przeciwwskazania
Karnozyna jest substancją bezpieczną i pozbawioną znamion toksyczności. Jeśli jednak cierpimy na jakąkolwiek chorobę lub jesteśmy w trakcie leczenia, przed rozpoczęciem suplementacji wskazana jest konsultacja ze specjalistą. Jeśli przyjmujemy L-karnozynę powinniśmy trzymać się zalecanej dziennej dawki. Dlaczego? Karnozyna może prowadzić do wzrostu poziomu kortykosteronu (hormonu steroidowego), który z kolei może skutkować nadpobudliwością i brakiem uwagi, jeśli dawka jest regularnie wysoka.
Odradza się stosowania suplementów zawierających karnozynę u kobiet w ciąży i karmiących piersią ze względu na brak dostępnych danych oceniających jej bezpieczeństwo. Wydaje się również, iż karnozyna może wchodzić w negatywne interakcje z niektórymi lekami lub suplementami ziołowymi o działaniu hipotensyjnym.
Karnozyna – cena, jakość i dawka
Karnozyna występująca w suplementach diety to zsyntezowana forma naturalnej substancji. Charakteryzuje się takim samym działaniem, korzyściami i właściwościami, co spotykana w mięsie forma karnozyny. Wybierając produkt zawierający L-karnozynę warto podyktować swój wybór następującymi kryteriami:
Czystość – wybierajmy najczystsze produkty na rynku charakteryzujące się > 99,9% klasą czystości.
Naturalność – karnozyna nie powinna zawierać dodatkowych substancji pomocniczych.
Dawkowanie – wybierajmy produkty zawierające od 250 do 500 mg/kapsułka. Dzienna dawka bezpieczna L-karnozyny to 500 do 2000 mg.
Cena – powinna zostać podyktowana najlepszy stosunkiem jakości do ceny.
Bez względu na to, jaki produkt zostanie wybrany, zawsze skonsultuj się ze specjalistą przed rozpoczęciem suplementacji.
„Aging risk factors and Parkinson's disease: contrasting roles of common dietary constituents” – A. R. Hipkiss, czasopismo naukowe Neurobiology of Aging, Elsevier, 2014.
„Antioxidant and Neuroprotective Effects of Carnosine: Therapeutic Implications in Neurodegenerative Diseases” – C. Solana-Manrique et al., czasopismo naukowe antioxidants, MDPI, 2022.
„Biological activity of novel synthetic derivatives of czarnosine” – S. Stvolinsky et al., czasopismo naukowe Cellular and Molecular Neurobiology, Springer, 2010.
„Carnosine and its possible roles in nutrition and health” – A. R. Hipkiss, czasopismo naukowe Advances in Food and Nutrition Research, Elsevier, 2009.
„Carnosine, homocarnosine and anserine: could they act as antioxidants in vivo?” – O. I. Aruoma, M. J. Laughton, B. Halliwell, czasopismo naukowe Biochemical Journal, Portland Press, 1989.
„Carnosine, Small but Mighty—Prospect of Use as Functional Ingredient for Functional Food Formulation” – I. Jukic et al., czasopismo naukowe Antioxidants, MDPI, 2021.
„Double-Blind, Placebo-Controlled Study of L-Carnosine Supplementation in Children With Autistic Spectrum Disorders” – M. G. Chez et al., czasopismo naukowe Journal of Child Neurology, Sage, 2002.
„Effect of carnosine and its Trolox-modified derivatives on life span of Drosophila melanogaster” – S. Stvolinsky et al., czasopismo naukowe Rejuvenation Research, Mary Ann Liebert, 2010.
„L-carnosine (beta-alanyl-L-histidine) and carcinine (beta-alanylhistamine) act as natural antioxidants with hydroxyl-radical-scavenging and lipid-peroxidase activities” – M. A. Babizhayev et al., czasopismo naukowe Biochemical Journal, Portland Press, 1994.
„l-Carnosine as Adjunctive Therapy in Children and Adolescents with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Trial” – A. Ghajar et al., czasopismo naukowe Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology, Mary Ann Liebert, 2018.
„Unveiling the Hidden Therapeutic Potential of Carnosine, a Molecule with a Multimodal Mechanism of Action: A Position Paper” – G. Caruso, czasopismo naukowe Molecules, MDPI, 2022.
Comments (0)