Your cart
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Adaptogen to pojęcie, które słyszymy ostatnio coraz częściej. Pojawia się w kontekście suplementów diety i kosmetyków. Możemy je spotkać zarówno w poradnikach lifestyl'owych jak i reklamach telewizyjnych. Okazuje się, że adaptogeny to dużo więcej niż tylko nowy, modny trend. Ich pozytywne właściwości mogą pomóc nam w codziennym funkcjonowaniu. Aby jednak móc w pełni świadomie wykorzystać ich potencjał, musimy dowiedzieć się, czym naprawdę są i na czym polega ich cudowna moc.
Adaptogeny - co to jest i na czym polega ich działanie?
Adapto w języku greckim oznacza "przystosować się". Zgodnie ze swoją nazwą, adaptogen to substancja, która pomaga naszemu organizmowi przystosować się do niekorzystnych warunków. Pojęcia tego po raz pierwszy użył rosyjski naukowiec Lazarev w 1947 roku. W latach 50-tych jego rodak, farmakolog i doktor medycyny holistycznej, Breckhman, zaangażował się w badanie adaptogenów i założył w tym celu odrębną szkołę.
Adaptogen dzisiaj rozumiany jest jako substancja pochodzenia naturalnego, która jest nieszkodliwa dla naszego organizmu, działa niespecyficznie, wykazuje właściwości normalizujące oraz może wykazywać wpływ na funkcje psychiczne człowieka. Za adaptogeny uważa się substancje roślinne o działaniu normalizującym.
Właściwości adaptogenów:
- działają antyoksydacyjnie,
- chronią wątrobę i neutralizują toksyny,
- działają hipoglikemicznie, czyli obniżają poziom cukru we krwi,
- usprawniają układ odpornościowy,
- wspierają pamięć i koncentrację,
- łagodzą zaburzenia funkcji seksualnych,
- zmniejszają apetyt na cukier i alkohol,
- łagodzą niepokój,
- przyspieszają powrót do zdrowia po chorobie,
- poprawiają napięcie i siłę mięśni,
- wpływają na jakość snu,
- zwiększają motywację do pracy i produktywność,
- poprawiają nastrój.
Podsumowując: adaptogeny mają szereg pozytywnych właściwości przy jednoczesnym braku szkodliwego działania na nasz organizm. Musimy zrozumieć, że większość problemów zdrowotnych, złe samopoczucie i choroby wynikają z zaburzeń homeostazy naszego organizmu. Homeostaza to nic innego jak równowaga, którą w obecnych czasach bardzo łatwo utracić. Mają na to wpływ czynniki środowiskowe, tryb życia, praca, stres... Adaptogeny to nie są substancje lecznicze. Ich działanie polega na wspieraniu homeostazy organizmu, czyli zapobieganiu, łagodzeniu i normalizowaniu.
Popularne adaptogeny
Ashwagandha
Zwania witanią ospałą, wywodzi się z Indii, Pakistanu i Sri Lanki. Najwięcej zastosowań mają jej korzenie, które zbiera się jesienią. Ashwagandha należy do adaptogenów uspokajających. Pomaga zregenerować tarczycę, jądra i nadnercza. Jest skuteczna w leczeniu depresji, bezsenności, stanów lękowych. Jest bogata w żelazo, łagodzi dolegliwości związane z menopauzą oraz bóle szyi i pleców.
Lukrecja gładka
Lukrecja i jej właściwości lecznicze wykorzystywane były już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Znana była również w medycynie chińskiej. W ziołolecznictwie wykorzystuje się korzenie lukrecji z odłogami. Działanie adaptogenne tej rośliny wspiera przede wszystkim układ oddechowy, wątrobę i żołądek, a także obniża ciśnienie krwi. Zapobiega wysuszaniu cery, ponieważ silnie wiąże wodę w skórze, stąd szerokie zastosowanie lukrecji w kosmetykach.
Żeń-szeń
To roślina kojarzona przede wszystkim z medycyną chińską i dalekowschodnią. Tradycyjnie stosowano go jako naturalny energetyk, ponieważ pomaga przezwyciężyć zmęczenie. Z tą cechą wiąże się także jego działanie adaptogenne. Żeń-szeń wspomaga naturalną witalność i poprawia nasz poziom energii, kondycję umysłową, fizyczną, zdrowie seksualne i potencję. Ta roślina może być stosowana jako środek radioochronny w terapii leczenia nowotworów. Bardzo cenne są również jego właściwości przeciwmiażdzycowe.
Traganek
Traganek to kolejny adaptogen pochodzący z Chin. Jego nazwa, oznaczająca "żółtego lidera", nawiązuje do koloru korzeni rośliny. Wykazuje działanie antyoksydacyjne i antybakteryjne. Wspiera funkcjonowanie serca, wątroby, płuc i układu odpornościowego. Traganek można stosować przy braku apetytu. Zapobiega przeziębieniom, grypie, zapaleniu oskrzeli i płuc. Ten adaptogen przydaje się w trakcie walki z rakiem. Nie tylko spowalnia rozwój nowotworu, ale także zwiększa efektywność chemioterapii i radioterapii, przy jednoczesnym łagodzeniu ich skutków ubocznych.
Różeniec górski
To jeden z nielicznych adaptogenów występujących naturalnie w Polsce. Jest objęty ochroną i rośnie głównie w Bieszczadach, Tatrach i Sudetach. W ziołolecznictwie wykorzystuje się jego zgrubiałe kłącza. Nalewka sporządzona z tej części rośliny zwalcza zmęczenie i migrenę. Jest skuteczna przy leczeniu cukrzycy, chorób żołądka i wątroby. Różeniec górski jako adaptogen reguluje ciśnienie, wspiera działanie wzroku i słuchu, poprawia sprawność umysłową i fizyczną, wspiera walkę z depresją oraz łagodzi stres.
To tylko kilka najszerzej stosowanych i najlepiej zbadanych adaptogenów. W suplementach i kosmetykach spotkać możemy ich znacznie więcej, m.in.: eleuterokok kolczasty, ostrzyż długi, czyli kurkumę, bazylię azjatycką, cytryniec chiński, szczodrak krokoszowaty czy chociażby popularne i dobrze znane jagody goji.
Zastosowanie adaptogenów w praktyce
Jak widać adaptogeny to szeroki zbiór roślin i ziół, których zakres działania wydaje się nie mieć granic. Pomagają leczyć wiele schorzeń i walczyć z różnymi nieprzyjemnymi objawami. Powinniśmy mieć świadomość, że stosowanie adaptogenów wpisuje się w holistyczne podejście do naszego ciała i zdrowia. Adaptogeny stosujemy więc, aby wspierać funkcjonowanie całego organizmu.
Preparaty dostępne na rynku mogą opierać się na pojedynczych substancjach, lub łączyć w sobie kilka różnych roślin i ziół. Najważniejsze dla medycyny zastosowanie adaptogenów to przede wszystkim profilaktyka chorób cywilizacyjnych, rekonwalescencja i wspomaganie powrotu do zdrowia po ciężkich chorobach, wsparcie dla sportowców i osób aktywnych fizycznie, a także profilaktyka przeciwstarzeniowa.
Najczęściej jednak poszukujemy takich substancji, które pomogą w walce ze stresem, poprawią odporność oraz pamięć. Oto najważniejsze z nich:
- adaptogeny na stres: różeniec górski, aralia mandżurska, cytryniec chiński, ashwagandha, wąkrota azjatycka, jiaogulan, eleuterokok kolczasty;
- adaptogeny na odporność: cytryniec chiński, traganek, żeń-szeń;
- adaptogeny na pamięć: różeniec górski, bakopa drobnolistna, wąkrota azjatycka, żeń-szeń.
Warto zapamiętać
Adaptogeny mają wspaniałe działanie. Musimy jednak pamiętać, że nie są lekami i nigdy leków nie zastąpią. Ich zadaniem jest wsparcie naszego organizmu w zachowaniu homeostazy. Bardzo ważne jest także to, aby samemu zadbać o swój dobrostan, chociażby unikając przemęczania się i nadmiernego stresu. Bez konsultacji z lekarzem adaptogenów nie powinny stosować osoby, które przyjmują różne leki, kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz dzieci.
Bibliografia
"Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy - pomocą w prewencji chorób cywilizacyjnych", Dąbrowska-Bernstein B., Moskalik M., Wydro D, 2015.
"Surowce roślinne o działaniu adaptogennym oraz ocena zawartości adaptogenów w ekstraktach i preparatach otrzymanych z rodzaju Panax", Postępy fizjoterapii 2/2009.
Comments (0)