Choć spożywanie śladowych ilości miedzi nie jest popularną praktyką u osób dbających o swoje zdrowie, jest to wciąż ważny, niezbędny dla zdrowia mikroelement. Bez miedzi ludzki organizm nie mógłby prawidłowo funkcjonować. Jaki jest jej wpływ na zdrowie, gdzie się znajduje, a także co wiąże się z nadmiarem i niedoborem miedzi?
Właściwości miedzi – jak wpływa na organizm?
Miedź jest jednym z niezbędnych pierwiastków śladowych w organizmie. Bierze czynny udział w tworzeniu czerwonych krwinek, wzmacnianiu układu odpornościowego i poprawnemu gojeniu ran. Miedź jest również niezbędna w prawidłowym wchłanianiu żelaza i ma istotne znaczenie dla stanu tkanki łącznej.
Pierwiastek magazynowany jest głównie w szkielecie, mniejsza ilość w narządach wewnętrznych, w tym mięśniach, mózgu i wątrobie. Średnie stężenie miedzi w organizmie człowieka wynosi od 80 do 150 miligramów. Jakimi jeszcze właściwościami cechuje się miedź?
Miedź jest niezbędna dla oddychania komórkowego – znacząco przyczynia się do produkcji energii, którą możemy przeznaczyć w ciągu dnia;
Ma działanie przeciwzapalne – miedź ma naturalne działanie immunostymulujące i przeciwzapalne, zwiększające odporność organizmu na infekcje i choroby sezonowe;
Odgrywa rolę w działaniu wielu enzymów – miedź bierze udział w metabolizmie takich składników odżywczych jak węglowodany, lipidy i żelazo;
Pełni rolę przeciwutleniającą – jest kofaktorem dysmutazy ponadtlenkowej, kluczowego enzymu w obronie organizmu przed zjawiskiem nadmiernego utleniania w komórkach;
Reguluje neuroprzekaźniki – jako kofaktor reakcji syntezy noradrenaliny przyczynia się do prawidłowego działania układu nerwowego.
Naturalne źródła miedzi – gdzie jest jej najwięcej?
Dzienne zapotrzebowanie na miedź mieści się w przedziale 0,8 i 0,9 miligrama pierwiastka. Zazwyczaj w ciągu dnia wraz ze zbilansowaną dietą konsumujemy od 1 do 1,5 miligrama miedzi. Dawka ta jest całkowicie bezpieczna dla zdrowia. Jeśli poziom miedzi jest jednak zbyt niski, można spróbować go zrównoważyć za pomocą następujących produktów spożywczych:
Wątróbka wołowa – statystycznie zawiera aż 11 miligramów miedzi na 100 gramów
Sproszkowane kakao – zawiera 3 miligramy miedzi na 100 gramów
Zielona herbata – każde 100 gramów zawiera 2,4 miligrama miedzi
Orzechy nerkowca – zawierają 2 miligramy miedzi na 100 gramów
Nasiona słonecznika – zawierają 1,8 miligramów miedzi na 100 gramów
Ostrygi i małże – zawierają ok. 1 do 2 miligramów miedzi na 100 gramów
Suszona soczewica – zawiera 0,8 miligrama miedzi na 100 gramów
Fasola biała – zawiera 0,6 miligrama miedzi na 100 gramów
Banany – zawierają 0,1 miligrama miedzi na 100 gramów
Podane wartości mogą różnić się w zależności od pochodzenia, daty ważności, a także świeżości danego produktu.
Dzienne zapotrzebowanie na miedź – co należy wiedzieć?
Miedź nie może być samodzielnie wytwarzana przez organizm człowieka, z tego względu musi być spożywana wraz z pożywieniem. Szacowane wartości odpowiedniego spożycia miedzi, jak wspomnieliśmy wyżej, wynoszą od 0,8 do 0,9 mg dziennie dla młodzieży i osób dorosłych. W przypadku dzieci poniżej siódmego roku życia jest to 0,3 do 0,5 mg na dzień. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny z kolei spożywać od 1 do 1,3 mg na dzień.
Należy wspomnieć, iż nawet niewielka ilość miedzi wystarczy naszemu organizmowi, nadmiar pierwiastka jest natychmiast wydalany wraz z przewodem pokarmowym i moczowym. Przyjmowanie do 5 mg substancji na dzień nie stanowi poważnego problemu dla organizmu.
Suplementy z miedzią – kiedy są potrzebne?
Jeśli nasza dieta jest urozmaicona i bogata w produkty zawierające miedź, przyjmowanie suplementów na jej bazie nie jest koniecznością. Jeśli jednak organizm człowieka zmaga się z czynnikami sprzyjającymi niedostatecznej podaży miedzi w organizmie (m.in. utrata krwi, zaburzenia wchłaniania), suplementacja może być wskazana w profilaktyce niedoboru pierwiastka.
Suplementacja miedzi jest również wskazana w przypadku operacji powiązanych z otyłością, leczeniem schorzeń zakaźnych lub reumatycznych, a także przy drażniącym zapaleniu skóry. Suplementy z miedzią są dostępne w postaci tabletek musujących lub kapsułek. Stosując suplementy zawierające miedź należy jednak pamiętać, aby nie przekraczać dawki 5 mg dziennie.
Miedź i jej rola w organizmie – na co pomaga?
Miedź znana jest z dobrodziejstw, jakie przynosi całemu ciału. Sprzyja poprawie naturalnych mechanizmów obronnych, a także tworzeniu białek strukturalnych, takich jak elastyna i kolagen. Mikroelement ma również udowodnione naukowo działanie przeciwutleniające.
Na co jeszcze pomaga miedź, a także jakie inne role odgrywa w ludzkim organizmie?
Sprzyja zdrowemu metabolizmowi – miedź zapewnia prawidłowy przebieg reakcji enzymatycznych, stanowiących podstawę utrzymania dobrego metabolizmu. Z tego względu jest również szczególnie ważna dla układu nerwowego, krążeniowego i trawiennego;
Poprawia funkcjonowanie mózgu – miedź wpływa na ważne szlaki mózgowe związane z dopaminą i noradrenaliną. W przypadku niedoboru miedzi spada również poziom obydwu związków, objawiając się apatią, brakiem motywacji i słabą koncentracją;
Wspiera zdrowie kości – miedź wraz z wapniem odgrywa kluczową rolę w zdrowiu kości. Miedź wpływa na poprawę kondycji struktur kostnych, a także tkanek łącznych ścięgien i stawów;
Chroni przed chorobą Alzheimera – miedź bierze udział w tworzeniu włókien nerwowych i poprawnemu przetwarzaniu przez mózg procesów neuronalnych. Różnorodne badania wykazały, iż rzeczywiście, niski poziom miedzi może sprzyjać ryzyku zachorowania na chorobę Alzheimera;
Dba o wygląd skóry i włosów – w aspekcie wyglądu miedź stanowi kluczowe ogniwo w zdrowej, jędrnej i młodej skórze, a także zadbaniu o piękne i gęste włosy. Odpowiednia podaż miedzi jest niezbędna dla tkanek łącznych oraz tworzenia elastyny i kolagenu. Dzięki temu wspomaga elastyczność komórek skóry, a także syntezę melaniny, pierwiastka śladowego odpowiadającego za pigmentację naszej skóry, włosów i oczu.
Niedobór miedzi w organizmie – czym się objawia?
Niedobór pierwiastka śladowego u zdrowych osób jest bardzo rzadki. Pomimo tego, podejrzewa się, iż za możliwymi przyczynami niedoboru miedzi może stać źle skonstruowana dieta, choroby układu pokarmowego, a także niedożywienie.
Objawy niedoboru miedzi są następujące:
Blaknięcie lub siwienie włosów
Zaburzenia pigmentacji w skórze
Niestrawność
Niedokrwistość
Niska temperatura ciała i uczucie zimna
Chroniczne zmęczenie
Słaba wydolność psychofizyczna
Wysoka podatność na infekcje
Pogorszona krzepliwość krwi
Problemy z kośćmi i stawami
Niewyjaśnione bóle mięśni
Objawy te są bardzo podobne do objawów niedoboru żelaza i niedoczynności tarczycy, co więcej - często idą ze sobą w parze.
Niektóre grupy są również bardziej narażone na niedobór miedzi niż inne. Dotyczy to szczególnie osób ze zdiagnozowanymi zaburzeniami odżywiania, wegetarian, wegan i osób z nadwagą. Także palacze i alkoholicy są zagrożeni potencjalnym niedoborem pierwiastka w organizmie.
W takich sytuacjach zalecane jest stosowanie preparatów zawierających miedź, choć tylko w chwili, gdy rzeczywiste badania krwi wskazały na zaniżony poziom miedzi we krwi.
Nadmiar miedzi – jak wygląda nadpodaż pierwiastka?
Przyjmowanie zbyt dużych ilości miedzi może powodować ostrą reakcję organizmu, przypominającą objawy zatrucia. Zwykle zdarza się to bardzo rzadko i wiąże się z zanieczyszczeniem żywności lub napojów drobinkami miedzi.
Nadmiar miedzi w organizmie jest uwalniany do układu trawiennego w celu jej wydalenia. Ponadto wątroba reguluje metabolizm miedzi, której przedawkowanie jest możliwe jedynie w przypadku konkretnych chorób wrodzonych, takich jak choroba Wilsona lub w stanach zapalnych wątroby.
Typowe objawy nadmiaru miedzi to m.in.:
Mdłości
Wymioty
Biegunka
Skurcze mięśni
Bóle i zawroty głowy
W ciężkich przypadkach niewydolność krążeniowa, uszkodzenia wątroby oraz niewydolność serca i nerek
Miedź z cynkiem – czy warto stosować?
Chcąc zadbać o swoje zdrowie, jedną z rozsądniejszych decyzji w ramach niedoboru miedzi jest wybranie suplementów, których struktura bazuje na połączeniu miedzi z innym pierwiastkiem - cynkiem. Ze względu na ich wrodzoną antagonistyczność - w sytuacjach, gdy poziom jednego z pierwiastków jest za wysoki, drugi w naturalny sposób zadba o zrównoważenie tego stanu.
Nierównowaga obydwu pierwiastków może powodować wiele problemów na podłożu całego organizmu. Stosowanie miedzi z cynkiem jest zatem racjonalną kombinacją, niezbędnych dla naszego zdrowia substancji, które w naturalny sposób zadbają o odpowiednią homeostazę organizmu.
„Commentary: Landmark articles on copper in the field of human health” – G. J. Brewer, czasopismo naukowe The Journal of Trace Elements in Experimental Medicine, Wiley, 2001.
„Copper Amine Oxidases: Structures, Catalytic Mechanisms and Role in Pathophysiology” – G. Floris, B. Mondovi, CRC Press, 2009.
„Copper and the Skin” – J. J. Hostynek, H. I. Maibach, Informa Healthcare, 2006.
„Copper content of brain tissues in health and in certain nervous diseases” – N. I. Grashchenkov, B. M. Hekht, czasopismo naukowe Experimental Neurology, Elsevier, 1960.
„Copper in chocolate may improve health” – L. M. Klevay, czasopismo naukowe Clinical Nutrition, Elsevier, 2012.
„Dri Dietary Reference Intakes for Vitamin A, Vitamin K, Arsenic, Boron, Chromium, Copper, Iodine, Iron, Manganese, Molybdenum, Nickel, Silicon, vanadi: Um, and Zinc” – IOM, IOM, 2002.
„Essentiality and Toxicity in Copper Health Risk Assessment: Overview, Update and Regulatory Considerations” – B. R. Stern, czasopismo naukowe Journal of Toxicology and Environmental Health, Taylor & Francis, 2010.
„Handbook of Copper Pharmacology and Toxicology” – E. J. Massaro, Humana Press, 2002.
„Heterogeneity in copper and glycan content of ceruloplasmin in human serum differs in health and disease” – J-E. S. Hansen et al., czasopismo naukowe ELECTROPHORESIS, Wiley, 1988.
„Toxicological profiles – Copper” – Syracuse Research Corporation, U.S. Dept of Health & Human Services, 1990.
„Vitamins, Trace Minerals, and Other Micronutrients” – J. Mason, czasopismo naukowe Goldman’s Cecil Medicine, Elsevier, 2012.
Comments (0)