Japoński grzyb Maitake - adaptogen o niezwykłym działaniu
Grzyb Maitake, znany pod naukową nazwą Grifola frondosa, to jeden z najpopularniejszych grzybów leczniczych, który wraz z Reishi i Shiitake stosowany jest w tradycyjnej medycynie jako środek tonizujący i doskonały adaptogen. Grifola jest popularnym składnikiem wielu potraw w Japonii, gdzie od wieków jest również używana do celów leczniczych. Obecnie zdobywa również popularność w Polsce, głównie ze względu na swoje walory kulinarne i lecznicze.
Grzyby Maitake – czym są?
Maitake (podobnie jak i grzyb Chaga) jest bardzo popularnym grzybem jadalnym i leczniczym. Nazwa „Mai-Take” pochodzi z języka japońskiego i oznacza „tańczący grzyb”. Być może nazwa ta jest związana z formą, jaką przybiera w stanie dzikim, przypominającą poruszające się owocniki. Japońska legenda dotycząca nazwy sugeruje, że grzyb ten ze względu na dobroczynny wpływ na zdrowie, a zwłaszcza na długowieczność powodował, iż ci, którzy go znaleźli, „tańczyli z radości”, gdy odkryli naturalne siedliska grzyba.
Grifola frondosa występuje w postaci dużej pojedynczego, dużego grzyba, którego rekordowa waga wynosiła 11 kg! Składa się on z wielu połączonych ze sobą brązowych owocników, w kształcie wachlarza, połączonych ze sobą i dzielących tę samą rozgałęzioną strukturę.
Grzyb Maitake, czy inaczej żagwica listkowata występuje powszechnie w Ameryce Północnej, Azji i Europie, gdzie rośnie u podstawy kasztanowców, wiązu, dębu i klonu od września do października. W Polsce grzyb nazwany został w 1967 r. przez Stanisława Domańskiego żagwicą listkowatą, prawdopodobnie ze względu na swoje przypominające liście, wachlarzowe struktury.
Tańczący grzyb – co mówi o nim tradycyjna medycyna chińska?
Tradycyjna medycyna chińska wykorzystuje lecznicze właściwości grzyba od tysięcy lat. Pierwsze zanotowane użycie grzyba w medycynie chińskiej sięga 3000 r. p.n.e.. Grzyb już wtedy znany był ze swoich właściwości witalnych i leczniczych, które mają długą tradycję wykorzystania do dzisiaj.
W tradycyjnej medycynie chińskiej grzyb Maitake jest szczególnie wskazany do „tonizacji meridianu śledziony i trzustki oraz uzupełnienia meridianiu żołądka”. Meridiany, o których mowa, w tradycyjnej medycynie chińskiej oznaczają linie łączące punkty akupunkturowe, mające odnosić się do drogi, która przemieszcza się niezwykle ważna w kulturze chińskiej energia qi. Ich stymulacja, a zarazem regulacja ma niejako poprawić przepływ energii w ciele, dbając tym samym o dobrego ducha, a tym samym o zdrowie osób stosujących prozdrowotne właściwości Maitake. Od 1979 roku Japończycy rozpoczęli uprawianie grzyba w warunkach laboratoryjnych w celach komercyjnych, aby sprostać rosnącym wymaganiom rynku zachodniego.
Grifola frondosa – o jakich właściwościach warto wiedzieć?
Maitake zawiera beta-glukany, immunomodulatory pochodzenia grzybowego, których struktura jest bardziej złożona niż tych obecnych w zbożach, takich jak owsa. Unikatowa struktura składników aktywnych wpływa bezpośrednio na prozdrowotne działanie. Oprócz tego żagwica listkowata zawiera:
- Lektyny
- Enzymy pochodzenia grzybowego
- Prowitaminę D
- Witaminę C
- Witaminy z grup B
- Minerały, takie jak magnez, fosfor i potas
Profil odżywczy grzyba jest również bardzo interesujący, podobnie jak jego bioaktywne cząsteczki, które są niezbędne dla wielu funkcji biologicznych naszych ciał! Dlatego jego możliwe zastosowania są badane w następujących kierunkach:
- Metabolicznym i endokrynnym – szczególnie w kontroli masy ciała, detoksykacji i poprawie wskaźników układu sercowo-naczyniowego (redukcja cholesterolu, trójglicerydów, nadciśnienia);
- Wsparciu integracyjnym – badania nad jego działaniem w połączeniu z konwencjonalnymi metodami leczenia i jego wpływem na poprawę jakości życia.
Grzyby Maitake działanie i zalety – w czym pomaga?
Pod wieloma względami grzyby Maitake bardzo dobrze uzupełniają się w suplementacji z grzybami Shiitake. Oto zalety Maitake, które czynią go tak wyjątkowym:
- Redukcja cholesterolu – beta-glukany i zawarte w nich statyny przy regularnym spożywaniu zdają się obniżać poziom „złego” cholesterolu w organizmie;
- Obniżenie poziomu lipidów we krwi – grzyby Maitake usprawniają transport składników odżywczych we krwi oraz zwiększają szybkość ich wchłaniania w mięśniach i komórkach wątroby, obniżając we krwi zawartość trójglicerydów;
- Obniżanie ciśnienia krwi – tańczący grzyb znany jest również z działania obniżającego ciśnienie krwi;
- Obniża poziom cukru we krwi – działanie niezwykle przydatne w cukrzycy. Dzięki różnym mechanizmom może przyczynić się do obniżenia poziomu cukru we krwi, zmniejszając produkcję glukozy w wątrobie;
- Ochrania wątrobę – w przypadku stresu oksydacyjnego wątroby, składniki zawarte w tańczącym grzybie działają przeciwzapalnie. Ponadto wątroba jest chroniona przed nadmiarem cukrów i tłuszczy poprzez regulację transportu tychże składników odżywczych we krwi;
- Ma działanie przeciwkrwotoczne – w tradycyjnej medycynie chińskiej Maitake jest skutecznie stosowany w leczeniu hemoroidów. Wydaje się, że ma działanie kojące i rozluźniające na powiększone naczynia krwionośne;
- Redukuje objawy lekkiej depresji – w badaniach na myszach wykazano, że niektóre polisacharydy zawarte w Maitake mają działanie antydepresyjne. Nie wiadomo jednak, w jakim stopniu wynik ten można zweryfikować wśród ludzi;
- Poprawia koncentrację – lepsze krążenie krwi, a tym samym mniej stanów zapalnych może również zwiększyć koncentrację. Przynajmniej jeśli spożywamy grzyb regularnie;
- Pomaga schudnąć – dzięki lepszemu krążeniu krwi i transportowi składników odżywczych Maitake może przyczynić się do utraty wagi.
Powyższe działania i zalety Maitake sprawiają, że jest to prawdziwie uniwersalny środek prozdrowotny i są powodem, dla którego jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej od tysięcy lat. Obecnie staje się także coraz popularniejszy w Polsce, choćby ze względu na mnogość badań, dobrze opisujących zalety stosowania grzyba.
Dawkowanie Maitake mushroom – jak dobrać odpowiednią ilość?
Na wstępie warto zaznaczyć, iż w momencie wybierania konkretnego produktu na bazie grzybów Maitake, musimy koniecznie wybrać produkt z upraw ekologicznych, gdyż grzyby mają zdolność wchłaniania zanieczyszczeń środowiskowych.
Maitake spożywany głównie jako cały grzyb w celach kulinarnych, dodawany jest do herbaty lub zupy w dawce od 3 do 7 g dziennie. Według badań sproszkowany grzyb, ekstrakty na bazie Maitake, czy mikronizowany proszek w kapsułkach powinny być stosowane w ilości od 0,5 do 1 mg na kg masy ciała dziennie. Odpowiada to dziennemu spożyciu w okolicach od 500 do 2500 mg Maitake dziennie.
Zalecany czas suplementacji grzybami Maitake wynosi ok. trzy tygodnie, od dwóch do trzech razy w roku, szczególnie w okresach zmian pór roku.
Stosowanie Maitake a przeciwwskazania – kiedy nie jest odpowiedni?
Ciekawym faktem jest to, że w przeciwieństwie do niektórych innych grzybów leczniczych, takich jak Reishi, Maitake grifola frondosanie nie ma udowodnionych naukowo przeciwwskazań. Jednakże wskazane jest zasięgnięcie porady lekarza, zwłaszcza w przypadku małych dzieci, kobiet w ciąży lub karmiących piersią, nawet jeśli nie zgłoszono szczególnych działań niepożądanych w trakcie.
Dla samego bezpieczeństwa, osoby leczone lekami immunosupresyjnymi i przeciwzakrzepowymi powinny unikać jego spożywania ze względu na ryzyko interakcji. To samo tyczy się osób z alergią na niektóre gatunki grzybów.
U niektórych osób po spożyciu mogą wystąpić lekkie skutki uboczne w formie zaburzenia żołądkowo-jelitowego. Dlatego lepiej jest spożywać go w mniejszych ilościach lub całkowicie odstawić w przypadku widocznej nietolerancji na bioaktywne składniki grzyba.
Badania na temat Maitake – co mówi o nim medycyna?
W ciągu ostatnich 30 lat, wykorzystując dane z tradycyjnej medycyny chińskiej i japońskiej, naukowcy z całego świata przeprowadzili szereg badań nad Maitake, które rzeczywiście, ujawniły jego niesamowite właściwości lecznicze. Głównym tematem badań było skupienie się nad głównym składnikiem Grifola frindosa, czyli beta-glukanem, cukrem znajdującym się w wielu grzybach, a także frakcją MD Maitake, która zapewnia mu skuteczność doustną i iniekcyjną, nieporównywalną z innymi grzybami pod względem jakości.
Z piśmiennictwa naukowego wynika, że Maitake znacznie poprawia działanie układu odpornościowego. Odpowiedzialna jest za to jego aktywność farmakologiczna, oddziałująca w kompleksowy sposób na układ odpornościowy, szczególnie w okresie rekonwalescencji, immunosupresji i zmian sezonowych typowych dla jesieni, czy zimy.
Co więcej, licznie badania wykazały również przeciwnadciśnieniowe, przeciwcholesterolowe i przeciwlipemiczne działanie Maitake. W jednym z badań odnotowano również znaczącą utratę wagi (od 3,5 do 13 kg) w badanej populacji 56 osób, którym podawano Maitake w dawce 600 mg dziennie przez dwa miesiące.
Badania nad Maitake sugerują również jego działanie w leczeniu nowotworów. Nie atakuje on bezpośrednio komórek nowotworowych, lecz prawdopodobnie działa indukująco na apoptozę, a także ograniczając angiogenezę (unaczynienie komórek rakowych). W ten sposób Maitake ogranicza ryzyko potencjalnych przerzutów.
Choć wyniki powyższych badań i testów są zachęcające, niezbędne są dalsze prace, aby ustalić rzeczywiste korzyści Maitake w walce z rakiem, czy zwiększaniem wrażliwości komórek na insulinę w celu ułatwienia transportu glukozy w organizmie. Pomimo tego, wiele z zalet żagwicy listkowatej zostało w pełni udowodnione.
Bibliografia
„Mushrooms Demystified: A Comprehensive Guide to the Fleshy Fungi, second edition” – D. Arora, Ten Speed Press, Berkeley, 1986.
„Grifola frondosa (Dicks.: Fr.) S.F. Gray (Maitake Mushroom): Medicinal Properties, Active Compounds, and Biotechnological Cultivation” – B. B. Podgornik, M. Berovic, czasopismo naukowe International journal of medicinal mushrooms, 2007.
„Structure-activity relationship of (1—>3)-betaD-glucans in the induction of cytokine production from macrophages, in vitro” – M. Okazaki, Y. Adachi, N. Ohno, T. Yadomae, Biol Pharm Bull, 1995.
„Chemical structure of an antitumor polysaccharide in fruit bodies of Grifola frondosa (maitake)” – praca zbiorowa, Chem Pharm Bull, 1987.
„Ecology, morphology, and morphogenesis in nature of edible and medicinal mushroom Grifola frondosa” – W. A. Chen, P. Stamets, R. B. Cooper, N. L. Huang, S. H. Han, czasopismo naukowe International Journal of Medicinal Mushrooms, (Dicks.: Fr.), 2000.
„Effect of Maitake (Grifola frondosa) D-Fraction on the activation of NK cells in cancer patients” – N. Kodama, K. Komuta, H. Nanba, czasopismo naukowe Journal of medicinal food, Winter, 2003.
„A possible hypoglycaemic effect of maitake mushroom on Type 2 diabetic patients” – S. Konno, D. G. Tortorelis, S. A. Fullerton, A. A. Samadi, J. Hettiarachchi, H. Tazaki, czasopismo naukowe Diabetic medicine: a journal of the British Diabetic Association, 2001.
„Effects of Grifola frondosa (maitake) polysaccharides on mice with 2-diabetes” – J. Ge, B. Zhang, W. Wu, Y. Sun, czasopismo naukowe Northwest Pharmaceutical Journal, 2008.
1 komentarz
Ciekawy artykuł myślę że warto spróbować tylko trzeba wiedzieć gdzie kupic takie grzybki dziś jadłam pierwszy raz shiitake grzybki bardzo smaczne a maitake i grifola dowiedziałam się z tego artykułu będzie poszukiwać źródła dostępu do zakupów ponieważ choruje na nadciśnienie cukrzyce i wiele innych problemów zdrowotnych skłoniło mnie do poszukiwania zdrowego odżywiania dziękuję za ten wartościowy artykuł