Jak wykryć niedobór witaminy D3 w organizmie? Badanie poziomu związku i interpretacja wyników

Witamina D₃ wpływa na wiele procesów zachodzących w organizmie człowieka. Niedobory, nawet te niewielkie mogą przyczyniać się do upośledzenia funkcjonowania niemal wszystkich układów. Jest to o tyle niepokojące, że nawet 90% ludności w Polsce może cierpieć na deficyt związku. Rozpoznanie awitaminozy jest trudne, a utrzymanie optymalnego stężenia bez odpowiedniej wiedzy wydaje się niemożliwe. Jak wykryć niedobór witaminy D₃ w organizmie? 

Niedobór witaminy D₃ - przyczyny, objawy i skutki

Witamina D₃ syntetyzowana jest przez organizm głównie pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Na jej produkcję wpływa jednak wiele czynników - pora roku, szerokość geograficzna, kolor skóry czy wiek. Związek w niewielkim stopniu może być również dostarczany na drodze egzogennej, czyli wraz z pożywieniem (ryby, jaja, ser żółty,  mleko, podroby).

Niedobór witaminy D₃pojawia się bardzo często, a wśród wiodących przyczyn można wymienić:

• nieodpowiednio zbilansowaną dietę
• upośledzenie syntezy skórnej
• zaburzenia hydroksylacji
• zbyt niską ekspozycję na działanie promieni słonecznych 
• choroby przewlekłe (np. zespół złego wchłaniania)

Objawy niedoboru witaminy D₃

Objawy niedoboru stanowią często wyzwanie nawet dla lekarzy, są bowiem nieoczywiste i nie wskazują jednoznacznie na deficyt witaminy D₃. Jakie są symptomy?

• bóle kości i mięśni
• bezsenność
• zaburzenia pracy układu pokarmowego (biegunki, brak apetytu)
• osłabienie i złe samopoczucie
• obniżona odporność

Skutki niedoboru witaminy D₃

Większość osób ma świadomość konsekwencji długotrwałego deficytu witaminy D₃ - przynajmniej częściowo - powszechnie wiadomo, że wywołuje osteoporozę i inne zwyrodnienia układu kostnego. A to przecież nie wszystko - jak pokazały nowe badania, niedobory witaminy D mogą być ściśle powiązane z ryzykiem wystąpienia kilku jednostek chorobowych:

• cukrzyca typu 2
• depresja
• schorzenia sercowo - naczyniowe
• otyłość
• choroby neurodegeneracyjne (Parkinson, Alzheimer)

Niski poziom witaminy D₃ w organizmie jest bardzo niebezpieczny dla dzieci. Cholekalcyferol bierze czynny udział w procesach intensywnego wzrostu organizmu i warunkuje prawidłowy rozwój kośćca. Wszelkie niedobory mogą prowadzić do rozwoju krzywicy i opóźnionego zarastania ciemiączka. 

Witamina D₃ - norma

Optymalny poziom witaminy D3 w organizmie jest bardzo istotny dla zachowania zdrowia. Utrzymuje równowagę wapniowo - fosforanową ustroju, oddziałuje na pracę nerek i jelit, bierze udział w procesie mineralizacji tkanki kostnej i zębów. Wspomaga działanie układu krwionośnego, wpływa pozytywnie na układ nerwowy i immunologiczny, reguluje procesy proliferacji, różnicowania i apoptozy wielu typów komórek. 

Odpowiedni poziom witaminy D₃ wynosi 30 - 50 ng/ml i jest taki sam dla wszystkich grup wiekowych. Wartości, które znajdują się poniżej lub powyżej normy powinny budzić niepokój i z pewnością wymagają interwencji.  

Witamina D₃ - dawkowanie

Zrównoważona podaż witaminy D₃ to bardzo istotny element zapobiegania niedoborom (i ich konsekwencjom). Powinna być dopasowana do aktualnych, indywidualnych potrzeb - choć warto wspomóc się oficjalnymi zaleceniami. Polskie wytyczne dotyczące suplementacji witaminy D pochodzą z 2018 roku i przedstawiają się następująco: