Istnieje wiele przypraw, które używane są do niezliczonej ilości celów, nie tylko w świecie kuchni. Jedną z takich, o której pozytywnych właściwościach nie mówi się głośno, jest kozieradka, zwana także bożą trawką. Bogata w pozytywne dla zdrowia minerały zaskakuje swoimi właściwościami, które mogą pomóc nie tylko w przygotowaniu pysznych potraw, ale w zadbaniu o własne zdrowie! Co powinniśmy wiedzieć o kozieradce, a także, dlaczego warto ją włączyć do swojej codziennej higieny zdrowia?
Kozieradka pospolita – co to jest?
Kozieradka pospolita to roślina pochodząca z regionu Morza Śródziemnego i Azji mniejszej. W tych regionach nie tylko porasta dzikie tereny, ale jest także uprawiana już od starożytności. Od wieków ludzie doceniali ją jako przyprawę, będącą uniwersalnym dodatkiem do wielu potraw.
Prawdziwy wybuch popularności kozieradki wystąpił jednak w momencie, gdy benedyktyni rozsławili ją także w Europie Środkowej, przenosząc ją także do Polski. Znani uzdrowiciele ówczesnych czasów, tacy jak Hildegard von Bingen czy Pastor Kneipp chwalili jej doskonałe działanie jako lekarstwo na wiele przypadków obecnych w tamtych czasach chorób. Jej nazwa naukowa to Trigonella Foenum Graceum, z tego też względu jedną z jej polskich mniej znanych nazw jest „greckie siano”, czy fenugreek.
Smak kozieradki jest jedynym w swoim rodzaju. Rozwija ona korzenny aromat z gorzkimi i lekko pikantnymi niuansami. Kozieradka bardzo dobrze smakuje pojedynczo, a także w dodatkach z mieszankami przyprawowymi. Jak się okazuje, nie tylko to świadczy o jej niezwykłości. Kozieradka jest stosowana od wieków jako roślina lecznicza.
Właściwości prozdrowotne fenugreek – co należy o nich wiedzieć?
Kozieradka uważana była za skuteczne zioło lecznicze przez większą część historii ludzkości. Za tym faktem stoi ogromna ilość składników aktywnych znajdujących się w roślinie. Oto niektóre z nich:
- Jest bogata w witaminy, minerały i błonnik – kozieradka zawiera duże ilości żelaza, wapnia i potasu oraz innych minerałów. Zawiera również mnóstwo witamin, takich jak między innymi witamina B6, niacyna i tiamina. Ponadto 100 g nasion kozieradki zawiera aż 24,6 g błonnika pokarmowego. Zalecana dzienna porcja błonnika dla osoby dorosłej to 25 g. Jest zatem niezwykle ważna w trosce o poprawną przemianę materii;
- Zawiera prozdrowotne fitochemikalia – właściwości lecznice kozieradki pospolitej są w dużej mierze oparte na obecnych w niej fitochemikaliach, w tym tigogeninach i jamogeninach;
- Zawiera 4-hydroksyizoleucynę – aminokwas ten znany jest w świecie nauki ze swojego unikatowego profilu, zwiększającego produkcję insuliny w organizmie;
- Olejek eteryczny – odpowiada nie tylko za unikatowy zapach i aromatyczny smak kozieradki, ale działa także dezynfekująco i antybakteryjnie. W stanach zapalnych błony śluzowej gardła lub jamy ustnej zmniejsza ból;
- Kwas nikotynowy – uważa się, iż sprzyja wzrostowi włosów. Wraz z witaminą B3 blokuje niektóry hormony, które powodują wypadanie włosów, a tym samym chroni cebulki włosów;
- Fitohormony kozieradki – w swojej strukturze są niezwykle podobne do ludzkich hormonów, tym samym wspomagając lub regulując produkcję hormonów w organizmie – estrogenu lub prolaktyny. Mają one niemałe znaczenie w rozwoju tkanki piersiowej i produkcji mleka. Przyczynia się także do regulacji testosteronu, który sprzyja tworzeni się mięśni i zwiększeniu libido u mężczyzn i kobiet.
Na co pomaga kozieradka pospolita? – zastosowanie rośliny
Dziś greckie siano znane jest jako prawdziwie bogate w minerały naturalne lekarstwo. Liczne badania dowodzą, iż pomaga ona w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, gorączce, cukrzycy, wypadaniu włosów i problemach skórnych, takich jak egzema.
Bogata zawartość przeciwutleniaczy, które zapewniają ochronę przed stresem oksydacyjnym i opóźniają starzenie się skóry, powoduje, iż kozieradka pospolita jest szczególną rośliną w trosce o młodość i blask skóry. Obecnie w niej saponiny i fenole, a także unikatowy skład aminokwasy i mineralny powodują, iż boża trawka znajduje swoje zastosowanie w:
- Profilaktyce stanów zapalnych
- Zapobieganiu nadmiernemu poceniu się ciała
- Jako środek przeczyszczający
- Hepatoprotekcyjnie, chroniąc wątrobę przed substancjami toksycznymi
- Obniżając poziom „złego” cholesterolu we krwi
- Regulując poziom glukozy we krwi
- Poprawiając wydzielanie insuliny
- Wzmacniając wzrost włosów
- Poprawiając popęd seksualny
- Przeciwdziałając nagłym wzrostom kwasu żołądkowego;
- Poprawiając produkcję przeciwciał i promując silniejszy układ odpornościowy
- W celach detoksykujących organizm
Kozieradka na włosy – czy jest skuteczna?
Współdziałanie hormonów roślinnych i witamin jest prawdopodobnie powodem skuteczności nasion kozieradki przeciw wypadaniu włosów. Stosując kozieradkę w formie suplementów, czy spożywając nasiona, po niedługim czasie włosy stają się miękkie, lśniące i gładkie. Kuracja kozieradką działa również przeciwko przyśpieszonemu rozdwajaniu się końcówek.
Świeże liście kozieradki zmieszane z wodą lub olejem kokosowym można nałożyć na skórę głowy. Można również nałożyć specjalną pastę ze zmielonych nasion. Po kilku tygodniach włosy powinny zacząć odrastać, nawet w miejscach ich pozbawionych.
Co stoi za tak wysoką skutecznością działania kozieradki na włosy? Z pewnością proteiny zawarte w roślinie, które wzmacniają cebulki włosów. Zawiera również dużo witamin z grupy B i C, a także żelazo. Fitohormony odgrywają ważną rolę w ochronie mieszków włosowych, wpływając także na redukcję nadmiernego wysuszenia skóry głowy, a tym samym łupieżu. Kozieradka pospolita w higienie skóry głowy przydaje się także w ramach leczenia łojotokowego zapalenia skóry.
Kozieradka a jej wpływ na zdrowie – do czego jest przydatna?
Wiemy już o niezaprzeczalnie skutecznym działaniu kozieradki na włosy. W jaki sposób kozieradka wpływa także na poprawę libido, czy redukcję negatywnych efektów menopauzy?
- Kozieradka a PMS – zawarte w greckim sianie alkaloidy pomagają blokować receptory czuciowe, które pozwalają mózgowi odczuwać ból. Jest to niezwykle ważne w łagodzeniu skutków PMS. Badania naukowe wykazały, że kobiety, które spożywały nasiona kozieradki w proszku 3 razy dziennie przez pierwsze 3 dni miesiączki, odczuwały mniej bolesne skurcze w następnym okresie. Pomaga również zapobiegać typowym dla PMS objawom, jak zmęczenie, ból głowy, rozdrażnienie, utrata energii, czy nawet zawroty głowy;
- Pomaga schudnąć – utrata masy ciała to jeden z sekretów kozieradki. Ponieważ jest bogata w błonnik, zmniejsza apetyt i zwiększa uczucie sytości. Występujące w niej przeciwutleniacze i substancje przeciwzapalne, takie jak flawonoidy i kwas kawowy zmniejszają wchłanianie tłuszczy i cukrów przez jelita, sprzyjając utracie tłuszczowej masy ciała;
- Wspomaga libido – Ekstrakt z kozieradki może pomóc regulować poziom hormonów GnRH i LH, zwiększając wrażliwość jąder na te hormony i stymulując produkcję testosteronu. Ponadto roślina u obojga płci wydaje się w stanie poprawić czujność umysłową, nastrój i pożądanie seksualne;
- Pomocna w menopauzie – w trakcie menopauzy organizm kobiety nie wytwarza już hormonów płciowych, zwłaszcza estrogenu. Dlatego objawy menopauzy są czasem trudne do zniesienia, uderzenia gorąca, suchość w okolicach intymnych i niskie libido to jedne z nich. Kozieradka, która jest rośliną fitoestrogenową, może znacznie i naturalnie zmniejszyć te niedogodności;
- Wspomaga wzrost mięśni – wykazano, że ekstrakt z kozieradki zwiększa produkcję testosteronu w organizmie. Oprócz poprawy libido, sportowcy również docenią pozytywne skutki stosowania kozieradki pospolitej, np. w ramach kulturystyki. Więcej testosteronu to także większa masa mięśniowa, a co za tym idzie lepsze spalanie tkanki tłuszczowej;
- Kozieradka na cukrzycę – wiadomo, że fenugreek reguluje poziom cukru we krwi. Aminokwas 4-hydroksyizoleucyny w kozieradce obniża poziom cukru we krwi o prawie 50%, bez wpływu na równowagę insuliny. Poziom lipidów we krwi również wraca do normy.
Badania na kozieradce pospolitej – co mówi o niej świat nauki?
Świat nauki pełen jest badań odnośnie do prozdrowotnych skutków stosowania kozieradki w celach profilaktycznych, czy w ramach przeciwdziałania problemom wywoływanym przez niektóre choroby. Badania opublikowane przez National Library of Medicine wspominają, że osoby z cukrzycą typu 1, które spożywały do 50 g sproszkowanych nasion kozieradki na śniadanie i kolację przez 10, poprawiły swój poziom cukru we krwi i obniżyły poziom cholesterolu.
Najnowsze badania podkreślają także moczopędne właściwości kozieradki, dzięki czemu oczyszcza ona organizm i nerki poprzez wspomaganie usuwania toksyn wraz z moczem. Inne zaś mówią o tym, iż kozieradka pomaga obniżyć poziom lipidów we krwi. Rzeczywiście, to dzięki zawartym włóknom roślina ta pomaga zapobiegać chorobom układu krążenia. W badaniach przeprowadzonych w Indiach u osób z cukrzycą przyjmowanie nasion kozieradki poprawiło ich profil krwi.
Kilka badań wskazało także, iż przyjmowanie kozieradki pomaga w redukcji masy ciała. Oprócz tego, nasiona kozieradki zatwierdzane są przez komisje zdrowia różnych Europejskich państw ze względu na działanie pobudzające apetyt i łagodzące stany zapalne. Badania przeprowadzone w Niemczech wskazały, iż nasiona kozieradki w postaci sproszkowanych okładów łagodzą wszelkiego rodzaju stany zapalane skóry oraz bóle reumatyczne i nerwobóle.
Kozieradka w twoim domu – niesamowity dodatek, nie tylko do kuchni
Teraz gdy wiemy już wszystko o kozieradce, stosowanie jej w ramach profilaktyki zdrowotnej staje się jeszcze łatwiejsze niż przedtem. Warto jednak pamiętać, iż stosowanie samej kozieradki na wiele dolegliwości nie jest wskazane, warto, aby stanowiła ona jedną ze skutecznych części naszej terapii, która powinna być poprzedzona badaniami kontrolnymi i wizytami lekarskimi w celu jak najlepszego wykorzystania jej potencjału.
„Hypolipidaemic Effect of Fenugreek Seeds: a Chronic Study in Non-insulin Dependent Diabetic Patients” – R. D. Sharma, A. Sarkar, D. K. Hazra, B. Misra, J. B. Singh, B. B. Maheshwari, S. K. Sharma, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, John Wiley & Sons, 1996.
„Toxicological Evaluation of Fenugreek Seeds: a Long Term Feeding Experiment in Diabetic Patients” – R. D. Sharma, A. Sarkar, D. K. Hazra, B. Misra, J. B. Singh, B. B. Maheshwari, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, John Wiley & Sons, 1996.
„Effects of fenugreek seeds and its extracts on plasma lipid profile: a study on rabbits” – M. Al.- Habori, A. M. Al.-Aghbari, M. Al-Mamary, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, John Wiley & Sons, 1998.
„Effect of fenugreek seeds on blood lipid peroxidation and antioxidants in diabetic rats” – P. Ravikumar, C. V. Anuradha, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, John Wiley & Sons, 1999.
„Chemoenzymatic Synthesis of Enantiomerically Pure (2S,3R,4S)-4-Hydroxyisoleucine, an Insulinotropic Amino Acid Isolated from Fenugreek Seeds” – V. Rolland-Fulcrand, M. Rolland, M-L. Roumestant, J. Martinez, czasopismo naukowe European Journal of Organic Chemistry, John Wiley & Sons, 2004.
„Plant proteins. IV.—amino-acids present in alcoholic extracts of grass and legume hays and fenugreek seeds” – J. Koloušek, C. B. Coulson, czasopismo naukowe Journal of the Science of Food and Agriculture, John Wiley & Sons, 1955.
„In vitro studies on antiradical and antioxidant activities of fenugreek (Trigonella foenum graecum) seeds” – S. Kaviarasan, G. H. Naik, R. Gangabhagirathi, C. V. Anuradha, K. I. Priyadarsini, czasopismo naukowe Food Chemistry, Elsevier Science, 2007.
„Functional properties of fenugreek (Trigonella foenum graecum) protein concentrate” – N. A. El Nasri, A. H. El Tinay, czasopismo naukowe Food Chemistry, Elsevier Science, 2007.
„Bioactive lipid constituents of fenugreek” – S. Chatterjee, P. S. Variyar, A. Sharma, czasopismo naukowe Food Chemistry, Elsevier Science, 2010.
„Inhibitory potential of omega-3 fatty and fenugreek essential oil on key enzymes of carbohydrate-digestion and hypertension in diabetes rats” – K. Hamden, H. Keskes, S. Belhaj, K. Mnafgui, A. Feki, N. Allouche, czasopismo naukowe Lipids in Health and Disease, BioMed Central, 2011.
„Antioxidant properties of germinated fenugreek seeds” – P. Dixit, S. Ghaskadbi, H. Mohan, T. P. A. Devasagayam, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, John Wiley & Sons, 2005.
„Anti-heartburn effects of a fenugreek fiber product” – R. A. DiSilvestro, M. A. Verbruggen, E. Jann Offutt, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, John Wiley & Sons, 2011.
„A fenugreek seed extract selectively reduces spontaneous fat consumption in healthy volunteers” – H. Chevassus, N. Molinier, F. Costa, F. Galtier, E. Renard, P. Petit, czasopismo naukowe European Journal of Clinical Pharmacology, Springer, 2009.
„Effect of fenugreek extract supplement on testosterone levels in male: A meta-analysis of clinical trials” – A. Mansoori, S. Hosseini, M. Zilaee, R. Hormoznejad, M. Fathi, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, Heyden & Son, 2020.
„Effectiveness of fenugreek as a galactagogue: A network meta-analysis” – T. M. Khan, D. Bin-Chia Wu, A. V. Dolzhenko, czasopismo naukowe Phytotherapy Research, Heyden & Son, 2018.
„Effect of Fenugreek on vasomotor symptoms in menopausal women: A protocol for systematic review and meta-analysis” – T. Wu, R. Yue, M. He, C. Xu, czasopismo naukowe Medicine, Lippincott Williams & Wilkins, 2020.
„Fenugreek: The Genus Trigonella” – G. A. Petropoulos, Medicinal and Aromatic Plants – Industrial Profiles, CRC Press, 2002.
„Fenugreek - A Medical Dictionary, Bibliography, and Annotated Research Guide to Internet References” – Health Publica ICON Health Publications, ICON Health Publications, 2004.
Comments (0)